Το Σάββατο 28 και την Κυριακή 29 Απριλίου 2012, στο ξενοδοχείο «Χρυσή αμμουδιά» στον Ανισσαρά Χερσονήσου, διοργανώθηκε από την Σκακιστική Ακαδημία Χερσονήσου η τελική φάση της Β’ και Γ’ Εθνικής. Ήταν μια πολύ όμορφη διοργάνωση σε έναν πάρα πολύ ωραίο χώρο. Αξίζουν πραγματικά συγχαρητήρια στους ανθρώπους της Σ.Α. Χερσονήσου για την προσπάθεια που κατέβαλαν ώστε να παρουσιάσουν μια άρτια διοργάνωση.
Στην Β’ Εθνική, ο Ο.Φ.Η επιβεβαίωσε την ανωτερότητα του και με 7 νίκες σε 7 αγώνες, κατέκτησε εντυπωσιακά το πρωτάθλημα και την άνοδο στην Α’ Εθνική.
Στην δεύτερη θέση τερμάτισε η ομάδα του ΟΤΕ Χανιών, ενώ την τρίτη θέση κατέκτησε η ομάδα του Λατώ Αγίου Νικολάου.
Το πρωτάθλημα της Γ’ Εθνικής κατέκτησε ο Α.Ο. Κισσάμου με το επίσης εντυπωσιακό 6/7 και θα αγωνιστεί του χρόνου στην Β’ Εθνική.
Δεύτερη θέση στην Γ’ Εθνική για την Σκακιστική Ομάδα Ρίθυμνα, ενώ την τρίτη θέση κατέκτησαν οι διοργανωτές της Σκακιστικής Ακαδημίας Χερσονήσου.
«Κάθε μέρα καλύτεροι…» είναι το σύνθημα που συνοδεύει τον Σκακιστικό Όμιλο Ηρακλείου. Αυτό που διαπίστωσαν όσοι συμμετείχαν ή παρακολούθησαν το 5ο τουρνουά της σειράς Grand Prix Chess Festival είναι ότι οι άνθρωποι του συλλόγου, δεν μένουν στα λόγια. Το «κάθε μέρα καλύτεροι» ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα του σωματείου και στα τουρνουά που διοργανώνει.
Αυτή τη φορά είχαμε και ρεκόρ συμμετοχών, καθώς 97 σκακιστές συμμετείχαν. Το πλέον ενθαρρυντικό για το σκάκι στο Ηράκλειο, αλλά και στην Κρήτη γενικότερα, είναι ότι οι συμμετοχές στο Β Group (κάτω των 14 ετών) ήταν περισσότερες (55 τον αριθμό) από το Α.
Στην αίθουσα «Αριάδνη» του ξενοδοχείου Αστόρια που φιλοξένησε το τουρνουά, τα πάντα ήταν άριστα οργανωμένα. Κάθε συμμετέχοντας κατά την επιβεβαίωση της συμμετοχής του έπαιρνε δώρο ένα t-shirt της διοργάνωσης. Στον 4ο γύρο, στο τραπέζι κάθε σκακιστή τον περίμενε μια φωτογραφία του, τραβηγμένη σε προηγούμενο γύρο, με τυπωμένο το λογότυπο της διοργάνωσης στο κάτω μέρος. Παράλληλες εκδηλώσεις έδωσαν ένα άλλο χρώμα στην διοργάνωση. Γενικά ήταν ακόμα καλύτερο από τα προηγούμενα.
Στο σκακιστικό κομμάτι, παίχθηκε αρκετά καλό σκάκι, ενώ ελπιδοφόρο είναι ότι πολλά από τα μικρά παιδιά έδειξαν δείγματα του ταλέντου και της μαχητικότητας τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Νίκος Σερπετσιδάκης, ο οποίος σε μια παρτίδα που κράτησε σχεδόν έξι ώρες νίκησε τον Γιάννη Μάρη, ενώ στον τελευταίο γύρο έκανε ισοπαλία με τον Τίμη Λυριντζάκη. Τελείωσε το τουρνουά (συμμετείχε στο Α Group) με 5.5/7 τερματίζοντας στην 4η θέση της γενικής κατάταξης, κάνοντας απόδοση elo 1920 και κερδίζοντας το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία κάτω των 18.
Εξαιρετική εμφάνιση και για τον Γιώργο Καδιάνη, ο οποίος τερμάτισε στην 5η θέση της γενικής, κερδίζοντας την κατηγορία κάτω του 2000, καθώς και για τον Γιάννη Στειακάκη, ο οποίος ήταν και πάλι ο νικητής του Β Group.
Ξεκίνησα απ’ τους μικρότερους, καθώς η εμφάνιση τους ήταν πραγματικά ελπιδοφόρα για το μέλλον, όπως τόνισε κατά την απονομή και ο νικητής του τουρνουά Αντώνης Ξυλογιαννόπουλος.
Ας δούμε λίγο τα αποτελέσματα:
Νικητής του Α Group όπως ήδη αναφέρθηκε ο Αντώνης Ξυλογιαννόπουλος με 6/7, μετά από ένα πολύ καλό τουρνουά που έκανε.
Στην 2η θέση (σε ισοβαθμία) ο Τίμης Λυριντζάκης, επίσης με 6/7.
Την 3η θέση κατέλαβε ο Γιώργος Μυλωνάκης με 5.5/7.
Με 5.5/7 ο Νίκος Σερπετσιδάκης, μετά την άρση της ισοβαθμίας, κατέλαβε την 4η θέση, ενώ πήρε το χρυσό μετάλλιο στην κατηγορία κάτω των 18 ετών.
Πρώτος στην κατηγορία κάτω του 2000 ο Γιώργος Καδιάνης.
Πάρα πολύ καλή εμφάνιση και για τον Γιώργο Δραμουντάνη, ο οποίος στο πρώτο επίσημο τουρνουά που συμμετείχε, κάνοντας 4.5/7 κατέκτησε την πρώτη θέση κάτω του 1600.
Εξαιρετική εμφάνιση για την Εύα Σερπετσιδάκη, η οποία με 4/7 κατέκτησε την πρώτη θέση στις γυναίκες.
Θέλουμε να εκφράσουμε τα συγχαρητήρια μας στους διοργανωτές και ιδιαίτερα στον Κώστα Κλώκα, ο οποίος δεν σταμάτησε να τρέχει δευτερόλεπτο, όντας πανταχού παρών στην κυριολεξία (και μετά αναρωτιέμαι γιατί είμαι καμιά πενηνταριά κιλά βαρύτερος του), τον Νίκο Παπανδρέου, την Μαρία Παπανδρέου, τη Μαίρη Βασιλακάκη και όλα τα παιδιά που δούλεψαν για να παρουσιάσουν μια άρτια διοργάνωση.
XΡΟΝΟΣ ΣΚΕΨΗΣ: 1 ώρα και 30 λεπτά για τις πρώτες 40 κινήσεις για κάθε παίκτη και 30 λεπτά πρόσθετου χρόνου με την ολοκλήρωση της 40ης κίνησης. Επιπρόσθετα, από την 1η κίνηση και για κάθε κίνηση 30 δευτερόλεπτα πρόσθετου χρόνου για κάθε παίκτη. Η καταγραφή των κινήσεων είναι υποχρεωτική σε όλη τη διάρκεια της παρτίδας. Προσοχή: Σκακιστής που, μία ώρα μετά την ώρα έναρξης κάποιου γύρου, δεν θα έχει ξεκινήσει να αγωνίζεται, θα χάνει την παρτίδα.
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ:
Παίκτες ανεξαρτήτως φύλου ή σκακιστικής δυναμικότητας. Γενικό παράβολο 30€ (Παίκτες με ΕΛΟ άνω του 2300 εξαιρούνται του παραβόλου). Για νέους κάτω των 18 ετών (ανεξαρτήτου σωματείου) και παίκτες των διοργανωτών σωματείων παράβολο 20€. Κατάθεση παραβόλου στο λογαριασμό της Αγροτική Τράπεζας αριθμός 163 01006351-94 στο όνομα Νταγιαντάς Μανώλης, Νταγιαντάς Μιχάλης. Στην αιτιολογία της κατάθεσης να φαίνεται το ονοματεπώνυμο του συμμετέχοντα στο τουρνουά.
ΕΠΑΘΛΑ (Σύνολο 1800 €):
1ος νικητής: Κύπελλο & Χρυσό μετάλλιο & 700 Ευρώ
2ος νικητής: Κύπελλο & Αργυρό μετάλλιο & 500 Ευρώ
3oς νικητής: Κύπελλο & Χάλκινο μετάλλιο & 300 Ευρώ
4oς νικητής: 120 Ευρώ
5oς νικητής: 80 Ευρώ
1ος κατηγορίας κάτω του 2000 ELO: 50 Ευρώ
1η γυναίκα: Κύπελλο & 50 Ευρώ
1ος κατηγορίας κάτω του 1600 ELO: Κύπελλο & βιβλίο
1ος κάτω των 18 ετών: Κύπελλο & βιβλίο
1ος τοπικός σκακιστής κάτω των 18 ετών: Κύπελλο & Χρυσό μετάλλιο & βιβλίο
2ος τοπικός σκακιστής κάτω των 18 ετών: Αργυρό μετάλλιο & βιβλίο
3oς τοπικός σκακιστής κάτω των 18 ετών: Χάλκινο μετάλλιο & βιβλίο
1η τοπική σκακίστρια κάτω των 18 ετών: Κύπελλο & Χρυσό μετάλλιο & βιβλίο
2η τοπική σκακίστρια κάτω των 18 ετών: Αργυρό μετάλλιο & βιβλίο
3η τοπική σκακίστρια κάτω των 18 ετών: Χάλκινο μετάλλιο & βιβλίο
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΙΣΟΒΑΘΜΙΑΣ: Για τα έπαθλα ισχύουν τα εξής κριτήρια: 1) Βαθμολογική πρόοδος, 2) Αριθμός νικών, 3) Συντελεστής Μπούχολτς. Σε περίπτωση ισοβαθμίας τα χρηματικά έπαθλα μοιράζονται. Δικαιούμενος πέραν του ενός επάθλου παίρνει το μεγαλύτερο.
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ- ΑΝΑΒΟΛΕΣ: Επιτρέπονται εξαιρέσεις (δηλ., μη συμμετοχή στην κλήρωση του επόμενου γύρου) με ενημέρωση του διαιτητή το αργότερο 10 λεπτά μετά το τέλος του προηγούμενου γύρου. Αναβολές δεν δίνονται για κανένα λόγο. Παίκτης που κληρώνεται και δεν εμφανισθεί να αγωνισθεί θεωρείται ότι αποχώρησε και δεν συμπεριλαμβάνεται στο εξής στην κλήρωση.
ΚΛΗΡΩΣΕΙΣ – ΠΑΡΤΙΔΕΣ: Η κλήρωση, αναλυτικά αποτελέσματα, στατιστικά και παρτίδες κάθε γύρου θα ανακοινώνονται στη σελίδα του Σκακιστικού Ομίλου Ανωγείων http://anogiachess.com/ καθώς και στο χώρο των αγώνων μετά το πέρας κάθε γύρου.
ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ: σε αποφάσεις της διαιτησίας μπορούν να απευθύνονται στην επιτροπή ενστάσεων ως δέκα λεπτά μετά τη λήξη του γύρου, συνοδευόμενες από παράβολο 50€, που επιστρέφεται σε περίπτωση δικαίωσης.
ΦΙΛΟΞΕΝΙΕΣ: Η οργανωτική επιτροπή εξασφάλισε τη πλήρη φιλοξενία (σε δίκλινο ή τρίκλινο δωμάτιο) για 40 σκακιστές με Elo άνω του 2000. H φιλοξενία περιλαμβάνει πρωινό και ένα γεύμα.
ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ: . Η οργανωτική επιτροπή έχει εξασφαλίσει τις εξής εκπτώσεις προς τους σκακιστές και τους συνοδούς τους:
– 20% για τα Hotel Marina (6974 804012), Hotel Aris (6974 804012), Hotel Aristea (28340 31459), Ενοικιαζόμενα δωμ ΚΡΗΤΗ (28340 31048)
– 40% για το Delina Mountain Resort (28340 31701)
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: στον κ. Μανώλη Νταγιαντά στο 6972857752 ή στον κ. Μιχάλη Νταγιαντά στο 6973988346 ή στο e-mail: anogiachess@gmail.com. Στην περίπτωση αποστολής email να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, ελληνικό & διεθνές elo (αν υπάρχουν), σωματείο.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: Μέγιστος (100). Θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία που «έτρεχε» εδώ και ένα μήνα, σχετικά με τον ισχυρότερο σκακιστή που δεν έγινε ποτέ παγκόσμιος πρωταθλητής. Ήρθε λοιπόν η ώρα, να «στεφθεί» ο ένας από τους μη εστεμμένους.
Νομίζω ότι ευθύς εξ αρχής η συγκεκριμένη μάχη ήταν υπόθεση τριών ονομάτων: Κορτσνόι, Ρουμπινστάιν και Κέρες συνέλεξαν τις περισσότερες ψήφους με την τελική σειρά κατάταξης να είναι η σειρά με την οποία αναφέρονται. Ο Βίκτωρ Λβόβιτς με 15 ψήφους, είναι κατά την γνώμη των αναγνωστών της σελίδας ο ισχυρότερος εκ των σκακιστών που έφτασαν μια ανάσα από το να γίνουν αλλά τελικά δεν έγιναν ποτέ παγκόσμιοι πρωταθλητές. Είναι θα έλεγα μια απολύτως λογική επιλογή. Πράγματι ο Κορτσνόι όχι μόνο υπήρξε τεράστιος σκακιστής, αλλά καταφέρνει ακόμα και σήμερα, έχοντας ξεπεράσει τα 80 χρόνια του βίου του, να παίζει αξιοπρεπές – τουλάχιστον – σκάκι. Γεννημένος στο Λένινγκραντ στις 23 Μαρτίου του 1931, υπήρξε διεκδικητής του παγκοσμίου πρωταθλήματος για 10 φορές, από το 1962 έως το 1991. Δύο από αυτές, το 1978 και το 1981 έφτασε ως τον τελικό, όπου αντιμετώπισε και στις δύο περιπτώσεις τον Ανατόλι Κάρποβ. Είχε ήδη αυτομολήσει στη δύση (το 1976, στην Ολλανδία) και έτσι από τους δύο τελικούς δεν έλειψε η πολιτική «απόχρωση». Κι όχι μονάχα αυτή. Παραψυχολογία, υπνωτισμοί και …γιαούρτια, δεν υπήρξαν σύμμαχοι του τρομερού Βίκτωρ. Ίσως αν έβρισκε την ψυχραιμία να ασχοληθεί μόνο με το σκάκι του, το αποτέλεσμα σε μια από τις δύο συναντήσεις να ήταν διαφορετικό. Κυρίως ο τελικός στο Μπάγκιο, καθώς ο δεύτερος στο Μεράνο ήταν μάλλον ένας καρποφικός μονόλογος. Όπως και να ‘χει ο Βίκτωρ Λβόβιτς υπήρξε για 30 χρόνια τουλάχιστον ένας εκ των κορυφαίων σκακιστών του κόσμου.
Στην δεύτερη θέση της ψηφοφορίας, με μονάχα μία ψήφο διαφορά, ο Ακίμπα Ρουμπινστάιν. 14 ψήφοι για τον «μεγάλο Ακίμπα», η μία εκ των οποίων ήταν η δική μου. Το σκέφτηκα πολύ, μεταξύ του Ρουμπινστάιν και του Κορτσνόι και το μόνο τελικά κριτήριο που υπερίσχυσε ήταν η μεγάλη αγάπη μου προς τον Ακίμπα. Έτυχε μικρό παιδί, στα πρώτα χρόνια που γνώρισα το σκάκι, να πέσουν στα χέρια μου κάποιες παρτίδες του και κάποια στοιχεία του βίου του και από τότε τρέφω μια μεγάλη συμπάθεια γι’ αυτόν. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που ένα μικρό αφιέρωμα για τον «ραβίνο της κάισσας» αποτέλεσε την πρώτη ανάρτηση γι’ αυτό το ιστολόγιο. Μπορείτε να την διαβάσετε εδώ. Ο Ρούμπινστάιν ανέτρεψε τα δεδομένα της ζωής του για να μπορέσει να ασχοληθεί με το πάθος του. Έγινε κάποιος άλλος από αυτό που ήταν προγραμματισμένο να γίνει, γιατί πολύ απλά το ήθελε. Και μόνο γι’ αυτό θα έχει τον θαυμασμό και την εκτίμηση μου για πάντα. Όσο για το πόσο μεγάλος παίχτης υπήρξε, δεν χρειάζονται τα δικά μου λόγια.
Στην τρίτη θέση ο Παουλ Κέρες με 12 ψήφους. Ένας τεράστιος σκακιστής, για μένα ο ισχυρότερος του τουρνουά του 1948, όπως είχαν τα πράγματα εκείνη τη στιγμή. Ίσως και ο πιο αδικημένους απ’ όλους τους υπόλοιπους οι οποίοι έμειναν με άδειο το κεφάλι.
«Το θύμα του Μποτβίνικ» θα μπορούσε να πει κανείς με δυο λέξεις. Αν έγιναν όλα έτσι όπως «κυκλοφορούν» δεν είχε καν επιλογή. Το «χάνεις κάθε φορά που θα συναντηθείς με τον Μποτβίνικ ή δεν ξαναπαίζεις σκάκι» δεν είναι δίλημμα. Είναι μονόδρομος. Μα είναι τόσο δύσοσμη αυτή η ιστορία που δεν θα ήθελα να ασχοληθώ περισσότερο μαζί της. Τουλάχιστον όχι αυτό το βράδυ. Ίσως κάποια άλλη στιγμή. Ή ας το κάνει όποιος έχει διάθεση στα σχόλια.
Από εδώ και κάτω αρχίζουν οι εκπλήξεις. Περίμενα στην τέταρτη θέση έναν εκ των Μπροστάιν και Τάρρας, αλλά τελικά την κατέκτησε ο Μιχαήλ Ιβάνοβιτς Τσιγκόριν. Κάτι που με χαροποίησε ιδιαίτερα, καθώς μια δόση τσιγκορινομανίας την έχω και ‘γω (και κάπου εδώ σταματάει οποιαδήποτε άλλη ομοιότητα μου με τον Ταλ).
Ο Μιχαήλ Ιβάνοβιτς γεννήθηκε το 1850 στην Αγία Πετρούπολη και πέθανε το 1908. Θεωρείται από ορισμένους ως ο πρόδρομος της Σοβιετικής σχολής. Άργησε να μάθει σκάκι (στα 16 του), ενώ αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά σ’ αυτό, μετά τα 24.
Υπήρξε ο πρώτος διεκδικητής του παγκοσμίου τίτλου απέναντι στον Στάινιτς. Αναμετρήθηκαν 2 φορές. Πρώτα το 1889, όπου ο Στάινιτς επικράτησε με σκορ 10,5 – 6,5 και δεύτερη φορά το 1892 όπου και πάλι ο Στάινιτς επικράτησε με 12,5 – 10,5. Καθοριστική στο δεύτερο παιχνίδι ήταν η τελευταία παρτίδα, όπου ο Τσιγκόριν «έβγαλε» κερδισμένη θέση, αλλά με εκείνο το 32.Bb4 πραγματοποίησε την μεγαλύτερη ίσως «πατάτα» στην ιστορία του παιχνιδιού, επιτρέποντας στον Στάινιτς ένα απλό ματ.
Ο Τσιγκόριν ήταν θιασώτης του τακτικού παιχνιδιού, την ώρα που ο Στάινιτς έθετε τις βάσεις της στρατηγικής σχολής στο σκάκι. Η μάχη τους, πέρα από όλα τα άλλα, ήταν και μια θεωρητική μάχη.
Στο οξύ, περίπλοκο, δυναμικό παιχνίδι, ο Τσιγκόριν ήταν σαφώς ανώτερος από τους σύγχρονους του. Ο Κασπάροβ θεωρεί ότι το παιχνίδι του προαναγγέλλει αυτό του Αλιέχιν. Την ίδια ώρα ο Στάινιτς θεμελίωνε και δοκίμαζε στην πράξη τους κανόνες του στρατηγικού παιχνιδιού, κάτι που οι τακτικοί παίχτες της εποχής δεν κατανοούσαν καθόλου, με αποτέλεσμα να τους δημιουργεί στρατηγικές αδυναμίες που ο ίδιος ήξερε να αξιοποιεί, ενώ από την άλλη πολλοί από τους συνδυασμούς των τακτικών παιχτών δεν πετύχαιναν απέναντι στον Στάινιτς, ακριβώς διότι ήξερε να στήνει στρατηγικά τη θέση του, με αποτέλεσμα να μην έχει αδυναμίες.
Στο σημείο αυτό, ας αφήσω τον ίδιο τον Στάινιτς να «μιλήσει» για το πως είδε αυτές του τις αναμετρήσεις με τον Τσιγκόριν:
«Αυτή ήταν μια αναμέτρηση ανάμεσα σ’ έναν παλαιό μετρ της νέας σχολής (εννοεί τον εαυτό του) και έναν νέο μετρ της παλαιάς σχολής (εννοεί τον Τσιγκόριν). Και η νέα σχολή κέρδισε, παρ’ όλη την προχωρημένη ηλικία του μετρ. Ο νέος μετρ της παλαιάς σχολής (αναφέρεται βέβαια στην ρομαντική σχολή) θυσίαζε πιόνια και κομμάτια. Ο παλαιός μετρ της νέας σχολής προχώρησε ακόμα παραπέρα – θυσίασε ολόκληρες παρτίδες, για να δείξει πώς ακριβώς εννοούσε τις ορθές στρατηγικές αρχές».
Μια πάρα πολύ ωραία ανάρτηση με θέμα τον Μιχαήλ Ιβάνοβιτς υπάρχει στο Σκακιστικό Καφενείο. Πρόκειται για τις αναμνήσεις της κόρης του, απ’ τον πατέρα της. Όσοι δεν το έχετε κάνει, διαβάστε την εδώ.
Ακόμα μια έκπληξη στην 5η θέση, την οποία κατέκτησε με 5 ψήφους ο Γιόχαν Χέρμαν Τσούκερτορτ.
Ο Τσούκερτορτ είναι μια σχεδόν μυθική μορφή για το σκάκι. Σε αυτό συντείνουν και οι συνθήκες του βίου του. Γεννήθηκε στην Πολωνία το 1842 και πέθανε το 1888 από εγκεφαλική αιμορραγία, πάνω στη σκακιέρα, την ώρα που αγωνιζόταν, σε ηλικία 46 ετών.
Στην καταγωγή του οι ιστορικοί του σκακιού συγκλίνουν ότι ήταν Πρωσοπολωνοεβραίος. Σπούδασε χημεία και φυσιολογία, παίρνοντας διδακτορικό ιατρικής (όπως ισχυριζόταν ο ίδιος τουλάχιστον) στο Μπρεσλάου.
Η σκακιστική ακμή του τοποθετείται στα χρόνια 1870 ως 1886, όπου θεωρούνταν μαζί με τον Στάινιτς οι κορυφαίοι στον κόσμο.
Το 1883 θριάμβευσε στο τουρνουά του Λονδίνου, το ισχυρότερο ως τότε, αφήνοντας 3 βαθμούς πίσω τον Στάινιτς. Μετά από αυτό, υπήρξε η σκέψη να παίξουν αυτοί οι δύο ένα ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα (το πρώτο επίσημο ματς που έγινε για το παγκόσμιο πρωτάθλημα). Ορίστηκε για το 1886, όμως εκείνη τη χρονιά ο Τσούκερτορτ κλήθηκε να υπηρετήσει στον Αυστροουγγρικό πόλεμο. Τραυματίστηκε στη μάχη και παρασημοφορήθηκε όχι μια, αλλά 7 φορές (ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίζονταν ο ίδιος)
Επέστρεψε για το ματς με τον Στάινιτς. Είχε αποκτήσει όμως μόνιμο νευρολογικό πρόβλημα. Ξεκίνησε εντυπωσιακά το ματς προηγούμενος με 4-1!. Παρόλα αυτά, όσο προχωρούσαν οι παρτίδες, τόσο περισσότερο ο Τσούκερτορτ κατέρρεε και έχασε τελικά με 12,5 – 7,5.
Μετά την ήττα η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε. Και ο ίδιος δεν μπορούσε να το χωνέψει. Ο γιατρός του, του τόνισε κατηγορηματικά ότι πρέπει να σταματήσει το σκάκι. Ο Γιόχαν Τσούκερτορτ δεν θέλησε ούτε να το σκεφτεί. Έτσι, δύο χρόνια μετά πέθανε πάνω στη σκακιέρα.
Πρόσφατα ξεκίνησε μια προσπάθεια αποκατάστασης του τάφου του. Ο Τσούκερτορτ είναι θαμμένος στο Brompton Cemetery του Λονδίνου, αλλά ο τάφος είχε καλυφθεί από χόρτα και χώμα.
Και η αθάνατη του:
Ακολουθούν με τις ίδιες ψήφους (4) ο Δρ. Ζίγκμπερ Τάρας και ο Νταβίντ Μπρονστάιν.
Για τον δόκτορα από την Νυρεμβέργη θεωρώ πώς ο κυριότερος λόγος που δεν κατέκτησε το στέμμα ήταν η αναβλητικότητα του να προκαλέσει τον Λάσκερ όταν ήταν ακόμα στην ακμή του. Το 1903, όταν τελικά το έκανε μετά την μεγάλη του νίκη στο τουρνουά του Μόντε Κάρλο, κατάφερε να τραυματιστεί σε παγοδρομία με αποτέλεσμα το ματς (είχε οριστεί για το 1904) να αναβληθεί, ενώ το 1908 ο Τάρρας ήταν ήδη 46 ετών. Οι χρυσές μέρες είχαν παρέλθει. Εκεί που έπρεπε να είχε διεκδικήσει το πρωτάθλημα πριν 14 χρόνια, έφτασε να το κάνει τώρα. Όμως ο Λάσκερ ήταν σε διαστημική τροχιά, την ώρα που η άμαξα του Τάρρας είχε αρχίσει να ασθμαίνει. Ο Λάσκερ επιβλήθηκε εύκολα με 10,5 – 5,5.
Ο Νταβιντ Μπρονστάιν έφτασε ως τον τελικό το 1951. Απέναντι του είχε τον Μιχαήλ Μποτβίνικ. Ο Μπρονστάιν δεν κατάφερε να πάρει τον τίτλο παρότι δεν έχασε το ματς. Ο «πατριάρχης» διατήρησε τον τίτλο του, όπως όριζαν οι κανονισμοί, παρ’ ότι το ματς έληξε ισόπαλο.
Στην τελευταία θέση με 1 ψήφο ο Έφιμ Μπογκολιούμποβ.
Ο Μπογκολιούμποβ υπήρξε από τους ισχυρότερους σκακιστές των αρχών του περασμένου αιώνα. Ειδικά στο διάστημα 1920 – 1935 θεωρούνταν από τους κορυφαίους στον κόσμο. Τα αναφέρω όλα αυτά καθώς δέχτηκα «επίθεση» από φίλο γιατί τον συμπεριέλαβα στην ψηφοφορία: «Μα καλά τον Μπόγκο; Κι άφησες έξω τον Μάρσαλ;» Πράγματι για τον Μάρσαλ έχει δίκιο. Ο οποίος είναι και προσωπική μου συμπάθεια. Θα έπρεπε να τον έχω συμπεριλάβει.
Υπάρχει ένα ωραίο «ανέκδοτο» με τον Αλιέχιν και τον Μπόγκο, από τον οποίο δεν έλειπε η αυτοπεποίθηση (χαρακτηριστικό είναι ότι έχει πει «Όταν έχω τα λευκά, κερδίζω γιατί έχω τα λευκά. Όταν έχω τα μαύρα, κερδίζω γιατί είμαι ο Μπογκολιούμποβ»).
Οι συνεχείς αναμετρήσεις τους με τον Αλιέχιν είχαν δημιουργήσει μια αντιπαλότητα, ενώ δεν έλλειπαν και ο εκατέρωθεν αντεγκλήσεις.
Σε κάποιο τουρνουά, σε ένα πηγαδάκι, ο Μπογκολιούμποβ μη χάνοντας την ευκαιρία, κάτι πάλι ξεστόμισε για τον Αλιέχιν και ένας δημοσιογράφος που ήταν παρόν, έτρεξε να το προφτάσει στον Αλιέχιν, σίγουρος ότι θα βγάλει θέμα.
Ο Αλιέχιν, αφού τον άκουσε, αντί για άμεση απάντηση, σκαρφίστηκε ένα όνειρο και του λέει: «Θέλω να σου περιγράψω ένα όνειρο που είδα χθες το βράδυ. Είδα, που λες, ότι πέθανα και στην πύλη του παραδείσου με περίμενε ο Άγιος Πέτρος, ο οποίος με ρώτησε τι ήμουνα εκεί κάτω στη γη, όσο ήμουν ζωντανός. Του απάντησα μετρ και παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι. Τότε μου είπε: «Λυπάμαι κύριε μου, αλλά, ξέρετε, σε όλους τους μετρ στο σκάκι απαγορεύεται η είσοδος στον παράδεισο» και μου έδειξε το δρόμο για την κόλαση. Θλιμμένος, γύρισα να φύγω, όταν ξαφνικά πήρε το μάτι μου μέσα στον παράδεισο τον Μπογκολιούμποβ να κάθεται μακάριος. Επέστρεψα να διαμαρτυρηθώ στον Άγιο Πέτρο, λέγοντας του: «Μου είπατε ότι οι μετρ στο σκάκι δεν μπαίνουν στον παράδεισο. Εγώ όμως βλέπω μέσα τον Μπογκολιούμποβ». Τότε ο Άγιος Πέτρος γέλασε και μου είπε: «Μα, ο Μπογκολιούμποβ δεν είναι μετρ. Απλώς νομίζει ότι είναι!».
Τα αναλυτικά αποτελέσματα της ψηφοφορίας: (περιμένω ιδέες για την επόμενη).
Με σκακιστικές παρτίδες αποχαιρέτησαν το δημοτικό σχολείο Ανωγείων για τις γιορτές του Πάσχα οι μαθητές και οι μαθήτριες.
Ο Σκακιστικός Όμιλος Ανωγείων σε συνεργασία με το δημοτικό σχολείο, διοργάνωσαν ένα μικρό σκακιστικό τουρνουά στο χώρο του θεάτρου του σχολείου.
Ήταν μια σκακιστική εκδήλωση όπου τα παιδιά ήρθαν κοντά με το παιχνίδι, έπαιξαν, ενημερώθηκαν για τις δραστηριότητες του Σ.Ο. Ανωγείων, αλλά κυρίως, διασκέδασαν παίζοντας σκάκι. Μαζί τους το διασκεδάσαμε κι εμείς.
Το σκάκι έχει ενταχθεί στην ευέλικτη ζώνη μαθημάτων του σχολείου (μαζί με άλλες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, όπως το θέατρο και η μουσική) και η συμμετοχή των μαθητών είναι πολύ μεγάλη (για τις τρεις πρώτες τάξεις, καθολική).
Ο στόχος, που στην αρχή δεν είναι άλλος από το να αγαπήσουν τα παιδιά το σκάκι, έχει επιτευχθεί απόλυτα.
Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους τους δασκάλους του σχολείου, για την δουλειά που γίνεται σε όλα τα επίπεδα.
Η επόμενη σκακιστική συνάντηση στο Δημοτικό σχολείο Ανωγείων, θα γίνει κατά το κλείσιμο για τις θερινές διακοπές, όπου θα διοργανώσουμε σε συνεργασία με την διεύθυνση του σχολείου ένα ακόμα μεγαλύτερο τουρνουά με έπαθλα.
Εκείνος ο πρώτος τελικός, άφησε πίσω του μια τεταμένη ρευστότητα και μια γεμάτη αγωνία υπομονή. Κάτι είχε αλλάξει, αυτό ήταν βέβαιο. Ο Ανατόλι Κάρποβ είχε χάσει μια ανεπανάληπτη ευκαιρία, όχι μόνο να διατηρήσει τον τίτλο του, αλλά και να αποκτήσει τεράστιο ψυχολογικό -τουλάχιστον- πλεονέκτημα σε οποιαδήποτε πιθανή μελλοντική αναμέτρηση με τον Κασπάροβ. Αντίθετα ο διεκδικητής είχε αποκομίσει τα περισσότερα οφέλη. Ποιος να του το έλεγε, όταν το σκορ ήταν στο 4-0 ή στο 5-0 εις βάρος του, ότι τελικά θα επιβίωνε απ’ αυτό το ματς και μάλιστα θα κέρδιζε και τις εντυπώσεις στο μεγαλύτερο μέρος του σκακιστικού κόσμου, μετά τη διακοπή του τελικού.
Τα σημαντικότερα όμως ήταν άλλα για τον Κασπάροβ. Αυτά τα περιβόητα «48 δωρεάν μαθήματα» ήταν όντως μαθήματα. Θα έλεγε κανείς πώς ο Γκάρι έπαιξε ένα μαραθώνιο ματς προετοιμασίας με τον ίδιο τον παγκόσμιο πρωταθλητή, πριν πάει να τον αντιμετωπίσει στ’ αλήθεια. Είχε επίσης υποστεί την ψυχρολουσία. Ίσως τον Σεπτέμβριο του 1984 η εικόνα του Κάρποβ να προκαλούσε δέος στον νεαρό Γκάρι. Έναν χρόνο αργότερα, τον να τον βλέπει απέναντι του ήταν απλά ρουτίνα.
Tchaikovsky Hall
Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1985, στο επιβλητικό μέσα στην ατσουμπαλοσύνη του Tchaikovsky Hall στη Μόσχα, οι δύο μονομάχοι ξεκίνησαν το ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Ετούτος ο τελικός δεν θα μπορούσε εξ ορισμού να είναι ξανά ένας μαραθώνιος δίχως τέλος, καθώς η FIDE, θέλοντας να αποφύγει κάτι ανάλογο, όρισε ότι ο στόχος κάθε παίχτη είναι και πάλι οι 6 νίκες, αλλά με τον περιορισμό των 24 παρτίδων.
Ο παγκόσμιος πρωταθλητής είχε φτάσει στα 34 του χρόνια, ενώ το elo του εκείνη τη στιγμή ήταν 2720. Την ομάδα του αποτελούσαν οι GM Μακαρίτσεφ και Ζάιτσεφ, ενώ βοηθούσαν και ο Έφιμ Γκέλερ με τον Εβγκένι Βασιούκοβ.
Ο Γκάρι Κασπάροβ ήταν 22 χρονών. Το elo του είχε φτάσει στο 2700. Στην ομάδα του, επίσημοι αναλυτές ήταν ο Νικίτιν και ο Ντόρφμαν, ο οποίος αντικατέστησε τον Τιμοσένκο. Ο τελευταίος συνέχισε να βοηθάει την ομάδα, όπως και ο Βλαντιμίροβ. Επικεφαλής όλων αυτών, ήταν ο Γιούρι Ραζουβάεφ.
Στην πρώτη παρτίδα ο Κασπάροβ ήταν αυτή τη φορά ο λευκός. Ο Κάρποβ επέλεξε την Νιμζοϊνδική άμυνα. Το αποτέλεσμα αυτής της παρτίδας, έδειξε ξεκάθαρα ότι τα πράγματα είχαν αλλάξει. Ο Κασπάροβ, σχεδόν με «καρποφικό» στυλ, πήρε τη νίκη και τα ηνία του ματς. Οι δύο επόμενες παρτίδες έληξαν ισόπαλες, όμως στην 4η ο Κάρποβ, λευκός σε ένα μη αποδεκτό γκαμπί της βασίλισσας νίκησε και ισοφάρισε. Στην αμέσως επόμενη, ο παγκόσμιος πρωταθλητής με τα μαύρα, νίκησε ξανά τον Κασπάροβ σε μια κλειστή ισπανική. Μέσα σε δύο παρτίδες, ο Κάρποβ αντέστρεψε την κατάσταση. Τώρα ήταν ο ίδιος ο οδηγός της κούρσας. Ένα σερί 5 ισοπαλιών ακολούθησε και έτσι φτάσαμε στην 11η παρτίδα, σχεδόν στα μισά του ματς, με τον παγκόσμιο πρωταθλητή να προπορεύεται. Ως γνωστόν και η ισοπαλία θα ήταν αρκετή για να διατηρήσει τον τίτλο του. Όμως σ’ αυτήν ακριβώς την παρτίδα, ο Κάρποβ υπέπεσε σε ένα τακτικό λάθος, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει αμέσως. Το σκορ ήταν ισόπαλο.
Ο Κασπάροβ έκρινε ότι είχε φτάσει η ώρα να παρουσιάσει την σημαντικότερη καινοτομία που είχε ετοιμάσει. Ήξερε ότι ο Κάρποβ αμέσως μετά από μια ήττα, θα ήταν ακόμα περισσότερο επιφυλακτικός. Στην 12η παρτίδα του ματς, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά αυτό που ονομάστηκε «γκαμπί Κασπάροβ» στην Σικελική άμυνα. Τα μαύρα θυσιάζουν ένα πιόνι, αλλά είναι αρκετό το αντάλλαγμα; Στον Κάρποβ δεν άρεσε αυτή η ιδέα. Αμέσως θεώρησε το γκαμπί «ύποπτο». Όμως κατάλαβε ότι ο αντίπαλος του και οι αναλυτές του έχουν προφανώς δουλέψει πολύ πάνω σ’ αυτή την ιδέα, ώστε να αποφασίσουν να την παρουσιάσουν, ώστε δεν άξιζε τον κόπο να ρισκάρει μια κατάρριψη αμέσως πάνω στη σκακιέρα, μόνος και αβοήθητος. Βρήκε έναν σύντομο δρόμο προς τη νούλα. Την κατάρριψη θα την έψαχνε αργότερα, με τους αναλυτές του.
Η 13η έληξε ισόπαλη. Στην 14η, ο Γκάρι μάλλον ήταν έτοιμος ξανά. Όχι κι ο «Τόλια» φαίνεται. Έπαιξε Nc3. Το γκαμπί του διεκδικητή θα μπορούσε να περιμένει. Όχι για πολύ όμως. Στην 15η ο Κάρποβ επέλεξε μια «Πετρόφ» (ή Ρώσικη, όπως προτιμάτε). Η παρτίδα έληξε ισόπαλη.
6...a6
Στην 16η ο παγκόσμιος πρωταθλητής επέμεινε στο 1.ε4. Ο Γκάρι απάντησε ξανά με την σικελική. Στην 5η κίνηση, ο λευκός ίππος ήταν ξανά στο b5. O Κάρποβ έστρωνε το έδαφος στον διεκδικητή. Τι θα είχε άλλωστε να φοβηθεί από ένα «ύποπτο γκαμπί». Ήταν ο απόλυτος μαέστρος στο να εκμεταλλεύεται και το παραμικρό πλεονέκτημα. Αυτές ήταν και οι αγαπημένες του θέσεις. Ένα απειροελάχιστο πλεονέκτημα με τα λευκά, που ήξερε όσο κανείς άλλος να το γιγαντώνει κίνηση με την κίνηση. Ένα πιόνι είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Προφανώς δούλεψαν αρκετά με τους αναλυτές του. Αποφάσισαν να επιτρέψουν στον Γκάρι να ξαναδώσει το πιόνι και να το πάρουν. Ο διεκδικητής είναι πια υποχρεωμένος να μην φτάσει ως το φινάλε.
8...d5
Ο Γκάρι έδιωξε πρώτα τον ίππο του β5 στην άκρη της σκακιέρας. Αμέσως μετά το 8.Na3 του Κάρποβ βυθίστηκε σε σκέψη. Πέρασαν αρκετά δεπτερόλεπτα. Γιατί άραγε; Η ιδέα ήταν έτοιμη εδώ και καιρό. Είχε ήδη παρουσιαστεί στην 12η παρτίδα. Είναι βέβαιο ότι δουλεύτηκε και μετά απ’ αυτήν. Δεν θα είχε κανένα νόημα να ελέγξει ξανά κάποιες βαριάντες εκείνη την ώρα. Κι όμως δαπάνησε παραπάνω από ένα λεπτό. Ίσως ήθελε να κορυφώσει την αυτοσυγκέντρωση του. Όπως και να ‘χει, τελικά στην 8η κίνηση «διέβη τον Ρουβίκωνα». 8…δ5. Το γκαμπί του Γκάρι. Τα ανταλλάγματα για το πιόνι ήταν τα πιο ενεργητικά μαύρα κομμάτια και ο έλεγχος των μαύρων τετραγώνων γύρω από την περιοχή της θυσίας. Ταυτόχρονα, ο –για αρκετό διάστημα τουλάχιστον- αποκλεισμένος Na3 δημιουργεί συνθήκες τεχνιτής υλικής υπεροχής των μαύρων στο κύριο μέτωπο της μάχης. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι άνοιξαν γραμμές και διαγώνιοι για τα μαύρα κομμάτια. Στον πυρήνα του στρατηγικού σχεδίου, βρίσκεται η εγκατάσταση ενός ίππου στο δ3, ο οποίος θα ελέγχει ολοκληρωτικά την περιοχή των λευκών.
Ο Κάρποβ πήρε το πιόνι. Νομίζω πώς το δικό του σχέδιο ήταν πολύ πιο απλό. Φινάλε με ένα πιόνι παραπάνω. Και τέλος!
16...Nd3
Ο Κασπάροβ αμέσως μετά την θυσία έπαιξε πάρα πολύ ενεργητικά, ακολουθώντας με συνέπεια το σχέδιο του. Πάρα πολύ γρήγορα έγινε φανερό ότι η θέση του Κάρποβ ήταν άσχημη και ολίσθαινε συνεχώς προς το «τραγική». Ήδη στην 16η ο ίππος είχε εγκατασταθεί στο δ3. Ο Κάρποβ κρατιόταν από ότι του έδινε μια ελπίδα. Δηλαδή το παραπάνω πιόνι. Κι όσο έπαιζε γι’ αυτό, τόσο η θέση γίνονταν χειρότερη. Ουσιαστικά ο παγκόσμιος πρωταθλητής βρέθηκε σε θέση τσουγκτσβαχ, δεμένος χειροπόδαρα στρατηγικά. Όταν κατανόησε ότι το επιπλέον πιόνι ήταν τουλάχιστον άχρηστο, ήταν ακριβώς η στιγμή που παραδέχθηκε τη στρατηγική του χρεωκοπία σε όλη την παρτίδα. Στο τέλος έδωσε την βασίλισσα για τρία ελαφρά και κυρίως για να απαλλαγεί από τα – άλυτα- προβλήματα που του δημιουργούσε ο Νd3. Όμως ήταν αργά πια…
Ο Κασπάροβ παίζοντας μια πανέμορφη και θεαματική παρτίδα, με συνέπεια και ενεργητικότητα, πήρε κεφάλι στο σκορ, αλλά και στην ψυχολογική μάχη.
33...Ne4
Αυτή όμως η παρτίδα, δεν αφορούσε μονάχα τους δύο μονομάχους. Ήταν φανερό ότι επρόκειτο και για μονομαχία των δύο ομάδων αναλυτών. Και εκεί η ομάδα του Κασπάροβ έδειξε ότι είναι πιο αποτελεσματική και δουλεύει καλύτερα.
Ένα χρόνο αργότερα, ο Κάρποβ έπαιζε λευκός εναντίον του van der Wiel και επέτρεψε ξανά το «γκαμπί Κασπάροβ». Αυτή τη φορά έπαιξε 12.Βe3, μια κίνηση που εξουδετερώνει αμέσως το αντιπαιχνίδι στα μαύρα τετράγωνα. Η κίνηση αυτή προφανώς «ξέφυγε» και από τα δύο επιτελεία κατά την διάρκεια του τελικού. Ήταν η εποχή που οι «μηχανές» δεν είχαν ακόμα εισβάλει στην σκακιστική ζωή, τουλάχιστον όχι με τον καθοριστικό τρόπο που το έχουν κάνει σήμερα. Αν αυτό το ματς γίνονταν 20 χρόνια μετά, αυτή η παρτίδα, η οποία ψηφίστηκε ως η ωραιότερη της τριακονταετίας 1966 – 1996 σε διαγωνισμό του informator, απλά δεν θα υπήρχε.
Στο ματς όμως του 1985 ήταν η πιο καθοριστική. Μετά από αυτήν, ο Κασπάροβ ήταν βαθμολογικά και ψυχολογικά ο άρχοντας της αναμέτρησης. Στην 19η έκανε κι άλλη νίκη και βρέθηκε 2 βαθμούς μπροστά. Ο Κάρποβ προσπάθησε να επανέλθει και μείωσε στην 22η, αλλά δεν κατάφερε κάτι παραπάνω. Την 24η (ακόμα μια σικελική) την κέρδισε ξανά ο Κασπάροβ, για να στεφθεί πανυγιρικά παγκόσμιος πρωταθλητής. Ο νεότερος στην ιστορία, σπάζοντας το ρεκόρ που κρατούσε για 35 χρόνια ο Μίσα Ταλ.
Ο νεαρός Γκάρι είχε φτάσει στον στόχο του. Είχε κατακτήσει την σκακιστική κορυφή, εκθρονίζοντας τον Κάρποβ. Στην γιορτή που ακολούθησε, πλήθος κόσμου πήγε να συγχαρεί τον νέο παγκόσμιο πρωταθλητή. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Κασπάροβ αναφέρει ότι εκείνη τη βραδιά συνέβη κάτι που το έβαλε σε σκέψεις. Μέσα σε αυτούς που πήγαν να τον συγχαρούν, ήταν και ο Τίγκραν Πετροσιάν μαζί με την σύζυγο του. Η κυρία Πετροσιάν όμως, του ευχήθηκε με έναν περίεργο τρόπο: «Συγχαρητήρια αγόρι μου. Συμπάσχω μαζί σου!». Στο «γιατί» του Γκάρι, η κυρία Πετροσιάν απάντησε: «Μα, γιατί είσαι μόλις 22 χρονών και η μεγαλύτερη μέρα της ζωής σου είναι ήδη παρελθόν». Ο Κασπάροβ παραδέχεται ότι τον προβλημάτισαν αυτά τα λόγια. Έπρεπε να ανακαλύψει νέα κίνητρα. Νέους στόχους. Ευτυχώς γι’ αυτόν, ο Ανατόλι Κάρποβ δεν του έδωσε χρόνο να βυθιστεί σ’ αυτές τις σκέψεις. Όπως ήταν αναμενόμενο έκανε χρήση του δικαιώματος του απερχόμενου παγκόσμιου πρωταθλητή για ματς – ρεβάνς. Δεν υπήρχε χρόνος για «φιλοσοφίες». Ο παγκόσμιος πρωταθλητής έπρεπε να αρχίσει την προετοιμασία για να υπερασπιστεί τον τίτλο του.
Η πρώτη προσπάθεια είχε ξεκινήσει στα μέσα της δεκαετίας του ’80. Και ήταν πολύτιμη, αφήνοντας σίγουρα κάτι πίσω της. Εμείς τότε ήμασταν μικρά παιδιά, τα οποία έρχονταν στην πρώτη τους επαφή με το σκάκι. Πριν από μερικούς μήνες ήρθε η ώρα να ξαναπιάσουμε το νήμα από την αρχή. Στις φωτογραφίες που ακολουθούν υπάρχει μία που τραβήχτηκε στις 27/12/2011 στην ταβέρνα «Αροδαμός». Ήταν η βραδιά που ερρίφθη ο κύβος. Πιστεύουμε σ’ αυτήν την προσπάθεια και έχουμε δώσει όλη μας την ψυχή! Ο Μιχάλης, ο Μανώλης, η Τζούλια, ο Γιώργης, ο Μανώλης και όλα τα παιδιά. Ο Νίκος, η Μαρία, ο Κώστας, η Μαίρη κι όλα τα παιδιά του ΣΟ Ηρακλείου στάθηκαν από την αρχή δίπλα μας. Υπάρχει ακόμα πολύ δουλειά, αλλά πιστεύουμε σ’ αυτό το όραμα. Να γίνει το σκάκι και η γενικότερη κουλτούρα που το συνοδεύει, μέρος της ζωής του τόπου μας. Το νερό έχει μπει στο αυλάκι και η όρεξη και το πάθος μας κάθε μέρα μεγαλώνει. Σύντομα, (ίσως αμέσως μετά το πάσχα) θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάτι σημαντικό. Οι βάσεις έχουν μπει. Προχωράμε…
Πρόσφατα σχόλια