(αναδημοσίευση από την ΑΝΩΓΗ: http://www.anogi.gr/archives/6315 )
Ρεπορτάζ Γιώργης Μπαγκέρης
Το σκάκι όπως ο έρωτας και η μουσική, έχει την δύναμη να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους! Αυτήν την ρήση του διάσημου σκακιστή Ζίγκπερτ Τάρας, επέλεξαν οι ιδρυτές εδώ και λίγο καιρό του σκακιστικού συλλόγου Ανωγείων ώστε αυτή να εμφανίζεται στην ιστοσελίδα τους. Δυο και πλέον δεκαετίες μετά την πρώτη απόπειρα στα Ανώγεια να μάθει ο κόσμος το σκάκι, οι μαθητές εκείνης της περιόδου παίρνουν την σκυτάλη από τους παλιούς και προτείνουν στον κόσμο και κυρίως στα μικρά παιδιά και την νεολαία του χωριού ένα πνευματικό παιχνίδι που ακονίζει το νου και διαπλάθει τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του ανθρώπου. Η ΑΝΩΓΗ βρέθηκε και συνομίλησε με τον πρόεδρο του συλλόγου Μανόλη Νταγιαντά, ο οποίος μας ανέφερε για τα πρώτα τους βήματα, τις δράσεις και τις ανησυχίες τους, καθώς και τα μελλοντικά τους πλάνα με στόχο το σκάκι να μπει στην καθημερινότητα του τόπου μας. Αναφέρει επίσης και τις λεπτομέρειες για το σημαντικό σκακιστικό τουρνουά »Ιδαίον Άντρο» που θα λάβει χώρα στα Ανώγεια στα τέλη Ιουλίου.
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Θα ήθελα να μας πεις δυο λόγια για την επανασύσταση του σκακιστικού συλλόγου στα Ανώγεια. Πώς ξεκινήσατε;
Η ιδέα για την τωρινή επανασύσταση του Συλλόγου δεν είναι πρόσφατη. Εδώ και δύο περίπου χρόνια, μεταξύ όλων όσων ασχολούνται με το σκάκι, γίνονταν κάποιες συζητήσεις ώστε να ξαναυπάρξει ο σύλλογος. Να στηθεί από την αρχή με σκοπό να γίνει μέλος της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, να πάρει μέρος στα διασυλλογικά πρωταθλήματα (τον επόμενο χρόνο θα αγωνιστούμε στο πρωτάθλημα της Γ’ Εθνικής), να διοργανώσει τουρνουά (ετοιμάζουμε ήδη κάτι, για το οποίο θα μιλήσουμε παρακάτω) και κυρίως να γίνει ο σύλλογος το «όχημα» που θα εισάγει το παιχνίδι και την κουλτούρα που το συνοδεύει στην ζωή του τόπου. Μ’ αυτούς του στόχους ξεκινήσαμε, ο Μιχάλης Νταγιαντάς, ο Μανόλης Πασπαράκης, ο Γιώργης Νταγιαντάς, εγώ και η Τζούλια. Σιγά σιγά μπήκαν και άλλα άτομα στο Δ.Σ. Ο στόχος μας από την αρχή ήταν να διαδοθεί το παιχνίδι κυρίως στις μικρές ηλικίες (όπου και τα οφέλη του είναι ακόμη περισσότερα), χωρίς φυσικά να αποκλείονται οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Οι συζητήσεις και οι ζυμώσεις κράτησαν αρκετό καιρό, καθώς η γενικότερη συγκυρία δεν ήταν – και δεν είναι – ευνοϊκή. Πριν από τέσσερις μήνες περίπου, πάρθηκε η οριστική απόφαση να προχωρήσουμε πάρα τις αντιξοότητες. Ίσα ίσα, είναι ακριβώς τώρα, που η κοινωνία έχει περισσότερο ανάγκη από ποτέ τις συλλογικές δράσεις κάθε μορφής. Είτε αφορούν την δημιουργία ενός σκακιστικού συλλόγου, είτε γενικότερα δράσεις που αφορούν την ίδια τη ζωή της κοινωνίας. Η οποία κοινωνία οφείλει να πάρει αυτή τη ζωή στα χέρια της. Μόνο η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η οργάνωση από τα κάτω μπορούν να δώσουν λύση στην πρωτοφανή επίθεση που δέχεται η κοινωνία από τους εξουσιαστές της. Με βάση όλα αυτά, θέλουμε ο σύλλογος να είναι ένα ζωντανό και πολυεπίπεδο κομμάτι της ζωής του τόπου και όχι ένα «κλειστό» σκακιστικό σύστημα.
Υπήρχε και στο παρελθόν σκακιστικός σύλλογος στα Ανώγεια;
Ναι, είχαν γίνει πολύ αξιόλογες προσπάθειες στο παρελθόν. Εμείς οι ίδιοι προκύψαμε από την πρώτη προσπάθεια που είχε γίνει στα τέλη της δεκαετίας του ’80.Τότε είχε ξεκινήσει οργανωμένα το σκάκι στα Ανώγεια και παρότι η προσπάθεια μετά από μερικά χρόνια διακόπηκε για πολλούς και διάφορους λόγους, αυτά τα χρόνια που υπήρξε έβαλε το σκάκι στη ζωή του χωριού. Βγήκανε από εκεί σκακιστές που αγάπησαν το παιχνίδι, δεν το ξέχασαν και συνεχίζουν μέχρι τώρα να παίζουν, να διαβάζουν σκακιστικά βιβλία και γενικότερα να παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο χώρο. Τους έχει μείνει το μικρόβιο με λίγα λόγια. Μέρος αυτών των παιδιών είναι που σήμερα επανεκινεί τα πράγματα στον Σκακιστικό Όμιλο Ανωγείων.
Άλλη μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια είχε γίνει το 2004 από το ΔΗΣΑΝ.
Εμείς έχουμε στόχο να μπουν σωστά οι βάσεις και να υπάρξει συνέχεια. Να αρχίσει ο σύλλογος να γράφει την δική του ιστορία. Και να τον αναλάβουν σε λίγα χρόνια άνθρωποι που θα αναδειχθούν από αυτή την προσπάθεια. Αυτό είναι το όνειρο μας. Να στεριώσει ο σύλλογος και να γίνει μέρος της κοινωνίας μας. Και οι σημερινοί μαθητές να εξελίξουν στο μέλλον αυτή τη προσπάθεια.
Έχουν ολοκληρωθεί όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για να ξεκινήσει η ενεργός δραστηριοποίηση του συλλόγου;
Από τις 28/4 είμαστε και επίσημα πλέον μέλος της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, σύμφωνα με την απόφαση της συνεδρίασης του Δ.Σ. της. Το καταστατικό μας φτιάχτηκε από τον δικηγόρο Νίκο Σκουλά, ενώ συγκροτήθηκε και το Δ.Σ., καθώς και ορισμός αντιπροσώπου και αναπληρωτή στην Ε.Σ.Ο. και στην Ε.Σ.Σ.Κ.
Ο χρόνος όμως που χρειάστηκε για να γίνουν όλες αυτές οι διαδικασίες δεν μας επέτρεψε φέτος να αγωνιστούμε στο πρωτάθλημα της Γ’ Εθνικής, το οποίο ολοκληρώθηκε στις 29/4. Έτσι επίσημα οι υποχρεώσεις μας θα ξεκινήσουν την νέα σεζόν στο πρωτάθλημα. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως κακό γιατί θα μας δώσει το χρόνο να ετοιμάσουμε τα παιδιά. Είναι αυτονόητο ότι θέλουμε να αγωνιστούμε στην Γ’ Εθνική με τα δικά μας παιδιά. Εκτός από τις 4 αντρικές σκακιέρες και την μία γυναικεία, όλες οι άλλες – 5 τον αριθμό – θα καλυφθούν από τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια που είναι μαθητές αυτή τη στιγμή στο σύλλογο. 5 από αυτά, θα έχουν την ευκαιρία την επόμενη σεζόν να αγωνιστούν στην Γ’ Εθνική. Η επιλογή θα είναι δύσκολη, κάτι που μας χαροποιεί ιδιαίτερα, καθώς τα παιδιά που προχωρούν γρήγορα είναι πολύ περισσότερα. Οι σκακιστές του συλλόγου βέβαια μπορούν να λαμβάνουν μέρος στα διάφορα ατομικά τουρνουά που γίνονται.
Υπάρχει κάποιος χώρος που στεγάζονται τα γραφεία του συλλόγου;
Ο χώρος που στεγαζόμαστε είναι στο Πολύκεντρο Ανωγείων. Η αίθουσα παραχωρήθηκε σε εμάς από τον Δήμο Ανωγείων και πρέπει να τον ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα για αυτή την βοήθεια. Και δεν είναι μόνο αυτό αλλά από την αρχή ο Δήμος είδε θετικά αυτήν την προσπάθεια και μοιράζετε το δικό μας όραμα να βάλουμε το σκάκι στην ζωή του τόπου. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε και προσωπικά τον Σωκράτη Κεφαλογιάννη για την βοήθεια και την στήριξη του, αλλά και το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας [ΕΙΝ] που μας έχει παραχωρήσει άλλη μια αίθουσα που την χρησιμοποιούμε την ώρα της διδασκαλίας. Ανταποκρίθηκαν άμεσα σε αυτό μας το αίτημα το οποίο είδαν και εκεί θετικά.
Πότε μπορεί κάποιος να έρθει εκεί για εγγραφή ή για μαθήματα;
Όπως έχω ήδη αναφέρει, στόχος από την αρχή ήταν να γίνει μια σωστή προσπάθεια. Έτσι αποφασίσαμε ότι θα έπρεπε να ξεκινήσουμε με έναν προπονητή με εμπειρία που να έχει δουλέψει και με παιδιά και με ενήλικες και που να μπορεί να μας βοηθήσει να βάλουμε σωστές βάσεις σε αυτό το ξεκίνημα. Απευθυνθήκαμε για αυτό στον Σκακιστικό Όμιλο Ηρακλείου και στον πρόεδρο του Νίκο Παπανδρέου. Από την αρχή ήταν θετικός. Είχε δουλέψει ξανά στα Ανώγεια με τον παλιό σύλλογο περίπου το 1988, μαζί με άλλους όπως ο Στέφανος Γκρατσέας και ο Τίμης Λυριντζάκης. Έρχεται λοιπόν ο Νίκος και η Μαρία Παπανδρέου κάθε Σάββατο στις 16:00. Τα μαθήματα γίνονται στον χώρο του Πολύκεντρου. Επίσης ο χώρος είναι ανοιχτός κάθε Τετάρτη από τις 8μμ και μετά. Μαζευόμαστε, παίζουμε, συζητάμε για το παιχνίδι. Στόχος είναι αν μπορέσουμε καθώς και για εμάς τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα, να είναι ανοιχτή η πόρτα του συλλόγου κάθε μέρα αν γίνεται. Είναι κάτι που θα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε στο μέλλον.
Όποιος λοιπόν ενδιαφέρεται για εγγραφή ή για να δει τι ακριβώς κάνουμε, μπορεί να επισκεφθεί το χώρο είτε τα Σάββατα στις 16:00 ή τις Τετάρτες μετά τις 20:00.
Εχουν ξεκινήσει ήδη οι εγγραφές. Πόσα άτομα έγιναν μέλη μέχρι σήμερα;
Συνολικά μέχρι τώρα έχουμε 35 εγγραφές από τις οποίες οι 25 είναι μικρά παιδιά και αυτό είναι κάτι που μας χαροποιεί ιδιαίτερα. Στόχευση όπως είπα είναι οι μικρές ηλικίες, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι αποκλείονται οι μεγάλοι. Έχουμε τμήμα ενηλίκων. Θέλουμε να μπει το σκάκι στις μικρές ηλικίες εκεί που είναι και εργαλείο μάθησης.
Τι μπορεί να προσφέρει το σκάκι σε έναν άνθρωπο και ειδικά σε ένα μικρό παιδί;
Τα παιδιά, πέρα από όλα τα άλλα οφέλη του παιχνιδιού (την χαρά, την δημιουργικότητα την εξάσκηση της μνήμης και της συγκέντρωσης και τόσα άλλα) μαθαίνουν ότι κάθε κίνηση τους πάνω στην σκακιέρα έχει ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, καλό ή άσχημο και συγκεκριμένες συνέπειες, ευχάριστες ή δυσάρεστες, ανάλογα με την ποιότητα της κίνησης. Αυτό το γεγονός λειτουργεί αποφασιστικά στην υπευθυνότητα των παιδιών και στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, όχι μόνο πάνω στην σκακιέρα αλλά και στις αποφάσεις που αφορούν τη ζωή τους συνολικά. Κάθε τέτοια απόφαση έχει ένα κόστος ή ένα όφελος. Το παιδί που ασχολείται με το σκάκι, γίνεται ένας υπεύθυνος λήπτης αποφάσεων.
Ο επί 27 συναπτά έτη παγκόσμιος πρωταθλητής Εμμάνουελ Λάσκερ είχε πει: Τα ψέματα δεν επιζούν πάνω στην σκακιέρα. Αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια. Το σκάκι είναι ένα παιχνίδι ειλικρίνειας και δικαιοσύνης. Η αρχική θέση είναι η ίδια. Οι δυο παίχτες ξεκινάνε με τα ίδια δεδομένα. Και έχουν τον ίδιο στόχο. Επομένως η έκβαση θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του καθενός, την προετοιμασία, την συγκέντρωση, τις γνώσεις και τις αποφάσεις που θα πάρει. Η διαιτησία στο σκάκι είναι καθαρά διαδικαστικού χαρακτήρα. Δεν μπορεί να καθορίσει αποτελέσματα. Όλα θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις των δύο παιχτών. Θεωρώ ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για ένα παιδί που έρχεται σε επαφή με το σκάκι. Γνωρίζει επιτέλους έμπρακτα, έναν κόσμο δικαιοσύνης, αξιοκρατίας και ειλικρίνειας. Πραγματικής, όχι στα λόγια. Θεωρώ πώς ένα παιδί που θα μπει από μικρό σε ένα τέτοιο κόσμο, δύσκολα θα ανεχθεί οι υπόλοιποι τομείς τις ζωής του να καθορίζονται από την απουσία αυτών των παραγόντων. Θα αναζητήσει την δικαιοσύνη και την ειλικρίνεια σε κάθε έκφραση της ζωής και της προσωπικότητας του. Ακόμα καλύτερα, θα τις απαιτήσει.
Εκτός όλων αυτών έχουν γίνει και έρευνες για το τι προσφέρει το σκάκι από διάφορα Πανεπιστήμια ανά τον κόσμο, σε χώρες όπως η Αμερική, η Γερμανία, η Βενεζουέλα και πάρα πολλές άλλες, όπου αργότερα μετά το αποτέλεσμα των ερευνών εντάξανε το σκάκι ως υποχρεωτικό μάθημα στο σχολείο. Διαπίστωσαν ότι η μαθησιακή ικανότητα των παιδιών που είχαν ασχοληθεί με το σκάκι ανέβηκε 60%. Επίσης το σκάκι είναι ένα άθλημα που συνδέεται άμεσα με την μελέτη. Η σκακιέρα και το βιβλίο πάνε μαζί. Είναι τεράστιος ο όγκος της σκακιστικής θεωρίας. Η βιβλιογραφία του παιχνιδιού περιλαμβάνει χιλιάδες τόμους. Υπολογίζονται ήδη πάνω από 50.000. Η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη αποκλειστικά για το σκάκι που βρίσκεται στην Αμερική διαθέτει 32.000 τόμους και συνεχώς εκδίδονται και νέα βιβλία. Είναι φυσικά αυτονόητο ότι ένας σκακιστής δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς μελέτη της σκακιστικής θεωρίας. Ανοίγματα, μέσον, φινάλε, στρατηγικά θέματα και τακτικά ερευνώνται αιώνες τώρα και αυτή η συσσωρευμένη γνώση πρέπει να γίνει κτήμα του κάθε σκακιστή που θέλει να προχωρήσει. Επομένως η ενασχόληση με το σκάκι σημαίνει αυτόματα και μελέτη.
Ένας άλλος τομέας είναι η αυτοσυγκέντρωση η οποία καλλιεργείται με το παιχνίδι. Τη στιγμή της παρτίδας ο σκακιστής πρέπει να είναι συγκεντρωμένος στο παιχνίδι του.
Ο Μπόμπι Φίσερ έλεγε: «Απόλυτη αυτοσυγκέντρωση! Το μεγαλύτερο προσόν για ένα σκακιστή».
Επίσης η μνήμη είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό το οποίο εξασκείται με το σκάκι, διότι είναι απαραίτητο στοιχείο στον σκακιστή
Τέλος το σκάκι διδάσκει την υπευθυνότητα. Πρέπει να πάρεις αποφάσεις μόνος σου χωρίς καμιά βοήθεια από κανένα και χωρίς να επηρεάζεσαι από τρίτους παράγοντες. Όπως η τύχη η οποία στο παιχνίδι είναι εκμηδενισμένη. Ακόμα και το πλεονέκτημα του λευκού, που όντως υπάρχει σε μικρό βαθμό εκμηδενίζεται σε ένα τουρνουά καθώς ο παίχτης θα παίξει μισές παρτίδες με λευκά και μισές με μαύρα.
Από εκεί και πέρα το σκάκι είναι όπως προείπα ένας κόσμος δικαιοσύνης. Η αρχική θέση είναι η ίδια. Οι δυο παίχτες ξεκινάνε με τα ίδια δεδομένα. Και έχουν τον ίδιο στόχο. Επομένως η έκβαση θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του καθενός, την προετοιμασία, την γνώση, την συγκέντρωση και τις αποφάσεις που θα πάρει. Ο μικρός λοιπόν σκακιστής που θα έρθει θα γνωρίσει έναν κόσμο δικαιοσύνης. Κανένας δεν μπορεί να του πάρει κάτι που του ανήκει. Αλλά ούτε και να του δώσει κάτι που δεν του ανήκει.
Προτείνεις λοιπόν σε ένα γονιό να πάρει το παιδί του και να το φέρει στον σύλλογο για να παίξει σκάκι;
Ανεπιφύλακτα. Είπαμε πάρα πολλά πράγματα παραπάνω για τα οφέλη του παιχνιδιού. Να προσθέσω και το γεγονός της ένταξης σε μια ομάδα με κοινούς στόχους, πράγμα πολύ σημαντικό. Και στο τέλος τέλος, ένα είναι το σίγουρο: η συγκεκριμένη ενασχόληση δεν πρόκειται να του κάνει κακό. Ας μην κάνει εγγραφή. Ας έρθει απλώς να δει τι κάνουμε. Μικροί και μεγάλοι. Να δουν την προσπάθεια μας. Κι αν κάτι του κινήσει το ενδιαφέρον να δοκιμάσει να ξεκινήσει. Ακόμα πρέπει να πω ότι διάφορα αθλήματα δίνουν επιδότηση μορίων σε πανελλαδικές εξετάσεις. Το σκάκι δίνει τα διπλάσια! Μια σκακιστική διάκριση θα δώσει στο παιδί τα διπλάσια μόρια απ’ ότι σε ένα άλλο άθλημα, κάτι επίσης σημαντικό, αν και για μας το σημαντικότερο είναι να γνωρίσει ένα παιδί τον μαγικό κόσμο αυτού του παιχνιδιού, της ιστορίας του και της φιλοσοφίας που το συνοδεύει.
Για σένα προσωπικά τι είναι το σκάκι;
Για μένα το σκάκι είναι ένα ταξίδι… ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ.
«κι αυτή δεν έχει τέλος η παρτίδα…» όπως λέει και ο καταληκτικός στίχος από το πολύ όμορφο ποίημα του Μανώλη Αναγνωστάκη.
Υπάρχει ξέρεις ένα ερώτημα που αιωρείται εδώ και αιώνες. «Τι είναι τελικά το σκάκι; Είναι παιχνίδι; Είναι τέχνη; Είναι επιστήμη;»
Ο Μποτβίνικ, ο πρώτος επιστημονικός παίχτης στην ιστορία του σκακιού, πίστευε ότι είναι πιο κοντά στην επιστήμη. Θεωρούσε ότι υπάρχει σε κάθε θέση μια αλήθεια η οποία μπορεί να αποκαλυφθεί μέσω της ανάλυσης και να πιστοποιηθεί πειραματικά μέσω του πρακτικού παιχνιδιού.
Ο Μαρσέλ Ντυσάν, δεινός σκακιστής, έλεγε: «Δεν είναι όλοι οι καλλιτέχνες σκακιστές, αλλά όλοι οι σκακιστές είναι καλλιτέχνες».
Πράγματι το σκάκι έχει στοιχεία και από τους δύο αυτούς κόσμους.
Η αισθητική απόλαυση που παρέχουν οι παρτίδες των μεγάλων μετρ, ανυψώνει το παιχνίδι στο πεδίο της τέχνης.
Κάποτε ρώτησαν τον Σαβιέλι Ταρτακόβερ, έναν από τους μεγαλύτερους μετρ στον κόσμο την δεκαετία του 1920 και θεωρητικό της υπερμοντέρνας σχολής στο σκάκι, ποιος θεωρούσε ότι ήταν ο μεγαλύτερος παγκόσμιος πρωταθλητής που είχε υπάρξει μέχρι τότε. Απάντησε: «Αν το σκάκι είναι τέχνη, τότε μεγαλύτερος είναι ο Αλιέχιν. Αν είναι επιστήμη, τότε ο Καπαμπλάνκα. Αν το σκάκι είναι αγώνας, τότε ο Λάσκερ».
Για μένα, το σκάκι είναι ένα παιχνίδι φαντασίας, τόλμης και γνώσεων. Ένα μαγικό και ανεξάντλητο ταξίδι ζωής.
Ένα άγριο άτι που δεν μπορούν να το δαμάσουν ούτε οι σύγχρονοι πανίσχυροι υπολογιστές.
Κατά τη γνώμη σου ποιός είναι ο μεγαλύτερος σκακιστής στην ιστορία;
Ας απαντήσω πρώτα ποιος είναι ο αγαπημένος μου. Είναι ο Λετονός Μιχαήλ Ταλ. Σου είπα πριν για τον Μπονβίνικ. Πίστευε ότι η κάθε θέση κρύβει μια αλήθεια που αν ερευνηθεί θα βρεθεί. Εξαντλώντας αναλυτικά μια θέση θα έπρεπε να βρεθεί η ισχυρότερη κίνηση. Πείραμα-έλεγχος-συμπέρασμα. Την εποχή που ο Μποτβίνικ (και δεν έχω καμιά διάθεση να μειώσω την δική του μεγάλη προσφορά) έκανε την μεγάλη απόπειρα να «στεγνώσει» το παιχνίδι προωθώντας και σε μεγάλο βαθμό επιβάλλοντας την επιστημονική θεώρηση ως το μόνο δρόμο και τρόπο που έπρεπε να ακολουθήσει και να παίζεται το σκάκι, ο Ταλ του πέταξε στο πρόσωπο μια μεγάλη αλήθεια, που αυτός ο ίδιος ο μεγάλος αναζητητής της «αλήθειας σε κάθε θέση» είχε αγνοήσει. Ότι το σκάκι είναι πρώτα απ’ όλα παιχνίδι. Ότι χωρίς την φαντασία – όπως σωστά είχε αναφέρει ο Τσβάιχ – δεν μπορεί να λειτουργήσει. Ο Ταλ υπήρξε η αναρχική πινελιά πάνω στην επιβολή της μονολιθικότητας του «επιστημονικού σοσιαλισμού» στο σκάκι. Υπήρξε η πνοή ζωής που ακριβώς δικαιώνοντας την ύπαρξη της, αρνήθηκε την τυποποίηση και τη φόρμα. Έδειξε ότι αυτή ακριβώς η ορμή για αυτόνομη ύπαρξη είναι που μπορεί να ανατρέψει τον εκ των άνω επιβαλλόμενο κανόνα. Ότι εν τέλει η «ομορφιά» μπορεί – έστω και προσωρινά- να νικήσει την από τα πάνω επιβαλλόμενη «αλήθεια». Ο Ταλ υπήρξε ουσιαστικά μια υπόσχεση, μια δυνατότητα ανατροπής. Δεν πιστεύω ότι είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Μποτβίνικ αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ύπαρξης του και του χρόνου του στην προσπάθεια εξέλιξης ενός σκακιστικού προγράμματος για υπολογιστές. Το να νικηθεί η σκέψη του Ταλ από ένα μηχάνημα που δεν κάνει λάθος, δεν ήταν μόνο μια προσωπική ρεβάνς για τον “πατριάρχη”. Συνειδητά ή υποσυνείδητα (δεν έχει σημασία) νομίζω είχε αντιληφθεί τον γενικότερο “κίνδυνο” που έκλεινε μέσα του το “φαινόμενο” του Λετονού.
Τώρα στο καθεαυτό ερώτημα. Αυτό το ερώτημα δεν είναι απλώς δύσκολο, είναι μάλλον αναπάντητο. Στο σκάκι υπάρχει μια καταγεγραμμένη συσσώρευση γνώσεων εδώ και πολλούς αιώνες. Το πρώτο σκακιστικό βιβλίο εκδόθηκε πριν το 1500. Τα τελευταία δε 100 χρόνια η διόγκωση της σκακιστικής θεωρίας πολλαπλασιάζεται με σχεδόν γεωμετρικούς ρυθμούς. Αυτό πολύ απλά σημαίνει ότι ένας σύγχρονος σκακιστής έχει στην διάθεση του την γνώση που οι πρώτοι σκαπανείς, δουλεύοντας σε παρθένο έδαφος σε άγνωστο πλανήτη, κατάφεραν να συστηματοποιήσουν και να καταγράψουν. Έχει επίσης στην διάθεση του την πρακτική εμπειρία – μέσω των παρτίδων – όλων των προγενέστερων του. Άρα ξεκινάει με εφόδια που δεν είχαν οι προηγούμενες απ’ αυτόν γενιές. Από αυτή την άποψη, είναι άδικο για παράδειγμα να συγκρίνει κανείς τον Στάινιτς, ο οποίος θεωρείται ο πρώτος ο οποίος δοκίμασε να συστηματοποιήσει την σκακιστική θεωρία και να καταλήξει σε κάποιους κανόνες πριν από 130 χρόνια περίπου με τον Κασπάροβ ας πούμε ο οποίος είχε στην διάθεση του όλη αυτή τη γνώση και πίσω του την παράδοση της σοβιετικής σχολής.
Από αυτή την άποψη, είναι σχεδόν αδύνατο να απαντήσει κάποιος ποιος υπήρξε ο μεγαλύτερος σκακιστής στην ιστορία.
Ο πιο ολοκληρωμένος κατά την γνώμη μου, είναι ο Γκάρι Κασπάροβ. Απίστευτη τακτική δεινότητα, άφθαστες γνώσεις στο άνοιγμα. Ο Κάρποβ ήταν ανώτερος ίσως σε στρατηγική κατανόηση και στα φινάλε, αλλά ο Κασπάροβ συνολικά υπήρξε μάλλον ο πιο ολοκληρωμένος σκακιστής.
Ξέρουν οι Ανωγειανοί να παίζουν σκάκι;
Για να μάθει κανείς να παίζει σκάκι, πρέπει πρώτα να ασχοληθεί με αυτό. Να του αφιερώσει χρόνο. Όσοι Ανωγειανοί το έχουν κάνει αυτό, ναι, ξέρουν να παίζουν σκάκι. Βέβαια το παιχνίδι δεν είναι πολύ διαδεδομένο στην περιοχή. Στόχος του Σκακιστικού Ομίλου Ανωγείων είναι ακριβώς αυτός. Να δώσει την δυνατότητα σε όλους όσοι ενδιαφέρονται να γνωρίσουν το παιχνίδι. Θα θέλαμε να δημιουργήσουμε συνθήκες μαζικού αθλητισμού. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι στόχος.
Εμείς προσφέρουμε τις συνθήκες για γνωριμία με το άθλημα, αλλά και εμβάθυνση πάνω σ’ αυτό. Κάποιος που θα αγαπήσει το σκάκι και θα προσπαθήσει να ασχοληθεί σοβαρά μαζί του, οπωσδήποτε θα βελτιωθεί και θα γίνει ισχυρός παίκτης.
Ακόμα και να γίνουν επαγγελματίες σκακιστές;
Ο στόχος του συλλόγου είναι όπως είπα και πριν ο μαζικός αθλητισμός. Η ένταξη στον κόσμο του σκακιού και της φιλοσοφίας που το περιβάλλει όσο γίνεται περισσότερων ανθρώπων και ειδικά παιδιών.
Από κει και πέρα, ένα παιδί που θα αφοσιωθεί στο παιχνίδι, γιατί όχι να φτάσει και πολύ ψηλά. Πολλά από τα παιδιά που έχουμε αυτή τη στιγμή στο σύλλογο έχουν την δυνατότητα να φτάσουν ψηλά. Χρειάζεται δουλειά, αλλά οι δυνατότητες υπάρχουν.
Η Ελλάδα είναι σε καλό επίπεδο σκακιστικά;
Δεν μπορεί να πει κανείς ότι η Ελλάδα είναι από τις πιο αναπτυγμένες σκακιστικά χώρες. Αλλά σίγουρα δεν είναι και ουραγός. Υπάρχει σκάκι στην Ελλάδα. Έχουμε πολλούς παίχτες, μεγάλους σκακιστές, γκράν μετρ που αγωνίζονται σε κορυφαίο επίπεδο. Θα μπορούσαν όμως να είχαν γίνει πολλά περισσότερα πράγματα κυρίως σε αυτό που λέμε σκάκι βάσης. Γιατί δηλαδή να μην έχει εισαχθεί το σκάκι στα σχολεία; Πρόσφατα πάρθηκε απόφαση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα πρόγραμμα εισαγωγής του παιχνιδιού στα σχολεία. Είναι μια καλή αρχή, αν και θα έπρεπε να έχει συμβεί από χρόνια. Ο στόχος είναι να μπαίνουν τα παιδιά στο σκάκι από μικρή ηλικία. Από την πρώτη δημοτικού ή και νωρίτερα. Οι σύλλογοι το προσπαθούν αυτό. Και υπάρχουν αποτελέσματα. Είναι πολλά τα παιδιά ηλικίας ως 12 χρονών στην χώρα που έχουν δείξει το ταλέντο τους.
Όσες χώρες δούλεψαν με πρόγραμμα και κυρίως στις μικρές ηλικίες, κατόρθωσαν εντυπωσιακά αποτελέσματα, με κυριότερο παράδειγμα την πρώην Ε.Σ.Σ.Δ., που κυριάρχησε για μια 50ετία στο παγκόσμιο σκάκι και ουσιαστικά κυριαρχεί ακόμα, μέσω των χωρών που προέκυψαν από την διάσπαση της. Για να γίνει αυτό, δημιουργήθηκαν οι συνθήκες μαζικού αθλητισμού και δουλεύτηκε πολύ το σκάκι από τα πρώτα βήματα έως τους παγκόσμιους πρωταθλητές.
Για μένα δεν υπάρχει άλλο μυστικό. Η σωστή και μεθοδευμένη προσπάθεια θα φέρει αποτελέσματα. Ο κυριότερος δε στόχος κατά την άποψη μου, πρέπει να είναι να φέρουμε όλο και περισσότερα παιδιά κοντά στο σκάκι και όχι ο πρωταθλητισμός. Οι πρωταθλητές έτσι κι αλλιώς στατιστικά θα προκύψουν. Δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός.
Στην Κρήτη ειδικότερα σε τι επίπεδο είναι το σκάκι;
Όσοι δεν ασχολούνται με το σκάκι μπορεί να μην το γνωρίζουν, αλλά στην Κρήτη όχι απλώς υπάρχει σκάκι, αλλά υπάρχει πολύ καλό σκάκι. Ειδικά τα Χανιά είναι από τις πλέον σκακιστικά αναπτυγμένες περιοχές της χώρας. Δουλεύουν πολύ μεθοδικά στις μικρές ηλικίες και έχουν κατορθώσει να επιτύχουν συνθήκες μαζικού αθλητισμού. Το Ρέθυμνο επίσης έχει σκακιστική ανάπτυξη, ενώ γίνεται σοβαρή προσπάθεια ειδικά τα τελευταία χρόνια και στο Ηράκλειο και στο Λασίθι. Υπάρχουν πάρα πολλοί «ζωντανοί» και δραστήριοι σύλλογοι σε όλο το νησί. Συνεργαζόμαστε με πολλούς απ’ αυτούς. Ευχόμαστε να μπορέσουμε να το κάνουμε με όλους, ώστε να διδαχθούμε από τις εμπειρίες και τα συμπεράσματα τους. Θα πρέπει να αγκαλιάσει και η κρητική κοινωνία περισσότερο το σκάκι, όπου δεν έχει συμβεί ήδη. Ας υπενθυμίσω, ή καλύτερα ας κάνω γνωστό γιατί φαντάζομαι ότι όσοι δεν είναι κοντά στο σκάκι δεν θα το γνωρίζουν, ότι δύο κρητικοί σύλλογοι έχουν κατακτήσει συνολικά και οι δύο μαζί, 13 φορές το πρωτάθλημα Ελλάδας τα τελευταία 28 χρόνια. Δηλαδή τα μισά πρωταθλήματα ήρθαν στην Κρήτη. Οι σύλλογοι αυτοί είναι ο Ο.Α.Α. Ηράκλειο (7 φορές πρωταθλητής Ελλάδος) και ο Κύδων Χανίων (6 φορές).
Επίσης υπάρχουν πάρα πολλά μεγάλα ταλέντα σε μικρή ηλικία στο νησί. Θα αναφέρω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα, αν και είναι σίγουρο ότι θα αδικήσω κάποια παιδιά καθώς δεν μπορώ να αναφέρω όλα. Ο Σπύρος Ναούμ της Σκακιστικής Ακαδημίας Χανίων, πρωταθλητής Ελλάδας το 2011 κάτω των 14 ετών. Ο Σκακιστικός Όμιλος Ρεθύμνου έχει την ευτυχία να έχει στην ομάδα του ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα– για να μην πω το μεγαλύτερο – της χώρας, τον Νικόλα Θεωδόρου, πρωταθλητή Ελλάδος κάτω των 12 ετών, ένα παιδί που έχει ξεπεράσει ήδη το φράγμα των 2000 βαθμών elo. Και τα δύο αυτά παιδιά επιλέχθηκαν στην εθνική ομάδα η οποία αγωνίστηκε πριν από λίγες μέρες στο Ικόνιο της Τουρκίας.
Ο Νίκος Σερπετσιδάκης και ο Γιώργος Καδιάνης του Ο.Φ.Η., τα αδέλφια Τσιχλή του Λατώ Αγίου Νικολάου και πάρα πολλά άλλα παιδιά (ζητώ συγνώμη που δεν έχω την δυνατότητα να τα αναφέρω όλα) δείχνουν ότι κάτι πολύ καλό συμβαίνει στο νησί.
Να μας πεις και για την ιστοσελίδα σας που ήδη βρίσκεται στον »αέρα».
Ταυτόχρονα με την δημιουργία του συλλόγου φτιάξαμε και μια ιστοσελίδα στην διεύθυνση www.anogiachess.com. Μας έφερε σε επαφή με τον σκακιστικό κόσμο σε όλη τη χώρα, ενώ τα σχόλια για την σελίδα είναι θετικά από όλους, κάτι που μας χαροποιεί ιδιαίτερα, γιατί έχουμε κάνει πολύ δουλειά πάνω στο site.
Μίλησε μας για το 1ο σκακιστικό τουρνουά του Σ.Ο. Ανωγείων «Ιδαίον Άντρον».
Ο Σ.Ο. Ανωγείων σε συνεργασία με τον Σ.Ο. Ηρακλείου, αλλά και τον Δήμο Ανωγείων, θα διοργανώσει Το 1ο «ΙΔΑΙΟΝ ΑΝΤΡΟΝ» από τις 30 Ιουλίου έως τις 3 Αυγούστου Ο Δήμος Ανωγείων, συνδιοργανωτής όπως ανέφερα, προσέφερε για αυτό το σκοπό 40 δωρεάν διαμονές με πρωινό και ένα γεύμα για σκακιστές με elo από 2000 και πάνω, κάτι που απ’ όσο τουλάχιστον γνωρίζω δεν έχει προηγούμενο σε άλλο τουρνουά.
Φιλοδοξούμε ότι θα γίνει ένα πάρα πολύ καλό και ισχυρό τουρνουά (έχουμε ήδη 22 συμμετοχές, μεταξύ των οποίων υπάρχουν πολλοί τιτλούχοι σκακιστές, γκρανμετρ, διεθνείς μετρ και FIDE μετρ), ενώ ταυτόχρονα με το τουρνουά θα υπάρξουν πολλές παράλληλες εκδηλώσεις στα Ανώγεια. Στόχος μας είναι το τουρνουά να γίνει θεσμός και να διοργανώνεται κάθε χρόνο.
Πριν από αυτό το τουρνουά, το Σαββατοκύριακο 23-24 Ιουνίου, θα διεξαχθεί ένα ακόμα τουρνουά στον ίδιο χώρο. Θα φιλοξενήσουμε ομάδες από τα Χανιά και το Ηράκλειο και θα γίνει ένα διήμερο τουρνουά rapid (γρήγορο σκάκι, με μειωμένο χρόνο σκέψης). Θα είναι μια σημαντική εμπειρία για τους μικρούς σκακιστές του συλλόγου μας καθώς και μια ευκαιρία να γνωριστούν με τα παιδιά των άλλων ομάδων. Ταυτόχρονα θα είναι και μια γενική πρόβα για το μεγάλο τουρνουά που θα ακολουθήσει.
Με τι θα ήθελες να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη; Μια τελευταία κίνηση στην δική μας παρτίδα
Καταρχήν Γιώργη θα ήθελα να σε ευχαριστήσω και εσένα και την ΑΝΩΓΗ γιατί από την πρώτη στιγμή δείξατε ενδιαφέρον και προβάλλατε την προσπάθεια μας.
Θέλω να κλείσω λέγοντας αυτό. Να έρθει ο κόσμος στον χώρο του συλλόγου. Να δει τι κάνουμε. Εάν τον ενδιαφέρει να δοκιμάσει. Και όποιος θέλει να βοηθήσει την προσπάθεια μας με όποιο τρόπο επιθυμεί, μπορεί να το κάνει. Αν κάποιος έχει κάποια πρόταση που εμείς δεν έχουμε σκεφτεί μπορεί να μας την αναφέρει. Είμαστε ανοιχτοί σε κάθε πρόταση, σε κάθε κάλεσμα, σε κάθε επίσκεψη. Ο σύλλογος είναι ανοιχτός και σας περιμένουμε όλους…
Σκακιστικός Όμιλος Ανωγείων (Chess Club of Anogia) 
Πρόσφατα σχόλια