ΙΤΑΛΙΚΗΣΧΟΛΗ (ΣΧΟΛΗ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΝΑ)
Στα μέσα του18ου αιώνα, παράλληλα με τον αγώνα του Φιλιντόρ και της Γαλλικής σχολής ναμετριασθεί η στενά τακτική έμφαση των ρομαντικών και να μπουν οι βάσεις μιαςβαθύτερης στρατηγικής κατανόησης, στην Μόντενα της Ιταλίας, μια ομάδα σκακιστώνσυνενώνεται γύρω από τις κυρίαρχες προσωπικότητες των ισχυρών παιχτών Ντελ Ρίο,Λόλι και Πονζιάνι. Είναι υπέρμαχοι του ρομαντικού τρόπου παιχνιδιού. Γρήγορηανάπτυξη, θυσίες, άμεση επίθεση στον βασιλιά. Είναι ουσιαστικά οι συνεχιστέςτης παράδοσης που δημιούργησε η προηγούμενη γενιά μεγάλων Ιταλών παιχτών, οιΛεονάρντο, Γκρέκο, Μπόι και Νταμιάνο.
Ταυτόχρονααντιδρούν έντονα ενάντια στις ιδέες του Φιλιντόρ. Ο Λόλι αναλαμβάνει να γράψειένα βιβλίο όπου παρουσιάζονται οι ιδέες της Ιταλικής σχολής και ο Ντελ Ρίο πουείχε μελετήσει διεξοδικά το βιβλίο του Φιλιντόρ, γράφει ένα κεφάλαιο στο βιβλίοτου Λόλι, όπου εναντιώνεται στις ιδέες του Γάλλου και προσπαθεί να τιςκαταρρίψει. Είναι η πρώτη διαμάχη μεταξύ των σκακιστικών σχολών.
Η Ιταλικήσχολή προσπαθεί να συστηματοποιήσει τις ρομαντικές ιδέες και να αντιτεθείταυτόχρονα στην προσπάθεια συστηματοποίησης των στρατηγικών ιδεών που επιχειρείη Γαλλική σχολή.
Προσπαθώνταςνα κάνω μια μικρή αποτίμηση των γεγονότων της εποχής, καταλήγω στο συμπέρασμαότι η προσφορά του Φιλιντόρ ήταν καθοριστική όχι μόνο όσον αφορά της αρχές τουστρατηγικού παιχνιδιού, αλλά και όσον αφορά την συστηματοποίηση του τακτικού. Κατάκάποιο τρόπο ανάγκασε την ρομαντική πλευρά να προσπαθήσει να αποδείξει ότι έχειδίκιο. Αυτό σημαίνει έλεγχος και ανάλυση. Υπήρχε πια ένας αντίπαλος για τουςρομαντικούς ο οποίος μάλιστα είχε συγγράψει ένα σπουδαίο βιβλίο. Θα έπρεπε καιοι ίδιοι να συστηματοποιήσουν και να στηρίξουν τις απόψεις τους πάνω σεσυγκεκριμένα θεμέλια που έπρεπε να προσπαθήσουν να αποδείξουν ότι είναι ορθά,ότι λειτουργούν. Έτσι ο Φιλιντόρ είναι ουσιαστικά ο υπεύθυνος που εισάχθηκε ηλεπτομερής ανάλυση και έρευνα και από τις δύο πλευρές. Και από αυτήν την άποψη,είναι καθοριστικός για την εξέλιξη του παιχνιδιού, προς όλες τις κατευθύνσεις.
Τα ρομαντικάιδεώδη, υπό την σκέπη της Ιταλικής σχολής, κυριάρχησαν για έναν ακόμη αιώνα.Ήταν φανερό ότι οι ιδέες του Φιλιντόρ ήταν πολύ μπροστά από την εποχή του.Επίσης το άκρατο επιθετικό παιχνίδι, με τις θυσίες και τους δαιδαλώδηςσυνδυασμούς ήταν πιο συναρπαστικό τόσο για τους θεατές, όσο και για τους ίδιουςτους παίχτες και έτσι δεν δυσκολεύτηκε να κυριαρχήσει. Παρόλο που μια νέασχολή, επηρεασμένη από τον ίδιο τον Φιλιντόρ (ο οποίος όπως είπαμε ταξίδευε καιέμενε για αρκετό διάστημα στο Λονδίνο) εμφανίστηκε ως συνέχεια της Γαλλικής.Ήταν η Αγγλική σχολή.
ΑΓΓΛΙΚΗΣΧΟΛΗ
 |
| Χάουαρντ Στάουντον |
Οιεμφανίσεις, οι παρτίδες και οι συζητήσεις του Γάλλου μουσικοσυνθέτη στοΛονδίνο, εντυπωσίασαν και επηρέασαν όλους τους Άγγλους σκακιστές της εποχής.Ασπάστηκαν τις ιδέες του και άρχισαν σιγά σιγά να δημιουργούν κοινή παράδοση.Αρκετά χρόνια αργότερα, με άξονα τον ισχυρότερο σκακιστή που είχε εμφανιστείστην Αγγλία μέχρι τότε, τον Χάουαρτν Στάουντον, η Αγγλική σχολή προσπάθησε ναπροωθήσει τις ιδέες του παιχνιδιού θέσεων, σε μια εποχή που κυριαρχούσαν ακόμηοι ρομαντικοί παίχτες.
Ο Στάουντονδιεύρυνε την οπτική του Φιλιντόρ πάνω στα στρατηγικά ζητήματα, εισάγοντας καινέες ιδέες όπως το φιανκέτο (φιανκέτο είναι η ανάπτυξη των αξιωματικών από τατετράγωνα g2και b2για τα λευκά και g7,b7 για τα μαύρα),τα πλευρικά ανοίγματα κ.ά. Άλλα ισχυρά ονόματα σκακιστών γύρω από τον Στάουντονήταν οι Χάρβιτς, Μπακλ, Ουίλιαμς και άλλοι. Κύριο γνώρισμα σε όλους ήταν οιαργοί ελιγμοί, μια θα λέγαμε προσπάθεια ψιλάφισης στα – σχεδόν- τυφλά τουτρόπου με τον οποίο θα έπρεπε να παίζεται το παιχνίδι θέσεων. Τα πράγματα δενείχαν ωριμάσει ακόμα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα παρτίδες με ατέλειωτουςελιγμούς, αργόσυρτες, οι οποίες δυσκολευόταν να φτάσουν στο τελικό χτύπημα. Όπωςκαι να ‘χει η επίδραση της Αγγλικής σχολής είναι καθοριστική, αφού όχι μόνο δενάφησε να χαθούν οι ιδέες της Γαλλικής, κάτω από την «ρομαντική κυριαρχία», αλλάέφερε και καινούριες. Θα μπορούσε να είναι ακόμη περισσότερο καθοριστική, ανδεν απουσίαζαν τα γραπτά έργα.
Την εποχήδράσης της Αγγλικής σχολής, η ρομαντική σχολή φτάνει στο απόγειο της, με τηνεμφάνιση του ισχυρότερου παίχτη που ανέδειξε. Αυτός ήταν ο Γερμανός ΆντολφΆντερσεν.
ΑΝΤΟΛΦ ΑΝΤΕΡΣΕΝ
 |
| Άντολφ Άντερσεν |
Ο ΆντολφΆντερσεν γεννήθηκε το 1818 στο Μπρεσλάου, όπου και έζησε ως το θάνατο του το1879. Ήταν καθηγητής γυμνασίου και οι επαγγελματικές του υποχρεώσεις τουστέρησαν την συμμετοχή σε αρκετά τουρνουά. Ιδίως κατά την εικοσαετία 1850 – 70,όπου παρουσίασε την μεγάλη του ακμή ως σκακιστής, ήταν ένας από τους κορυφαίουςστον κόσμο. Ουσιαστικά, αν και δεν υπήρχε επίσημα ο τίτλος ακόμα, το 1851, στοισχυρότερο τουρνουά ως τότε, στο Λονδίνο, κερδίζοντας με λαμπρό τρόπο τουςκορυφαίους της εποχής (Κιζερίτσκι, Στάουντον, Ζεν κτλ) χρίστηκε παγκόσμιοςπρωταθλητής. (Ο τίτλος δεν υπήρχε επίσημα ακόμα, αλλά τα ισχυρά τουρνουάκαθόριζαν τον κορυφαίο στον κόσμο). Ο Άντερσεν έφτασε το ρομαντικό στιλ στοαπόγειο του. Έξοχος επιθετικός παίχτης, με ένα τεράστιο ταλέντο στουςσυνδυασμούς, παρουσίασε ότι λαμπρότερο μέχρι τότε σ’ αυτόν τον τομέα. Δεν είναιτυχαίο που η πρώτη παρτίδα στην ιστορία του παιχνιδιού η οποία χαρακτηρίστηκε«Αθάνατη» είναι δική του δημιουργία, παιγμένη στο περιθώριο εκείνου τουτουρνουά του Λονδίνου. Πρόκειται για την πιο φημισμένη παρτίδα στην ιστορία τουπαιχνιδιού που έχει γοητεύσει όλες τις γενιές σκακιστών από τότε που παίχθηκε.Έχει δημιουργήσει τον δικό της θρύλο και είναι αξιοσημείωτο ότι την γνωρίζουνακόμα και άνθρωποι που δεν ασχολούνται συστηματικά με το σκάκι. Κι όχι μόνοαυτό. Έχει εμπνεύσει και λογοτέχνες – σκακιστές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τολογοτεχνικό έργο Έλληνα σκακιστή, ο οποίος το υπέγραψε με το ψευδώνυμο ΑννίβαςΑρνέλλος, «Μια παρτίδα σκάκι». Πρόκειται για μια ερωτική ιστορία (κι όχι μόνο)στην οποία ο συγγραφέας χωρίζει τα κεφάλαια του με βάση τις κινήσεις της«Αθάνατης του Άντερσεν». Κάθε κεφάλαιο και μια κίνηση. Τις κινήσεις τουΆντερσεν «παίζει» η ηρωίδα του βιβλίου, ενώ τις κινήσεις του Κιζερίτσκι οήρωας.
 |
| Η τελική θέση της Αθάνατης παρτίδας |
Μιλάμελοιπόν για μια θρυλική παρτίδα. Φυσικά περιέχει αρκετά λάθη, καθώς το αμυντικόπαιχνίδι στους ρομαντικούς παίκτες δεν ήταν καθόλου ανεπτυγμένο. Αν φυσικά οΚιζερίτσκι αμυνόταν σωστά, οι θυσίες του Άντερσεν θα αποδεικνυόταν λανθασμένες.Ελάχιστη σημασία έχει όμως αυτό μπροστά στην ομορφιά της παρτίδας. Και στο κάτωκάτω, αυτό το σκάκι παίζονταν τότε.
Δημιουργίαεπίσης του Άντερσεν είναι και η παρτίδα που ονομάστηκε «The evergreen game», η «Αειθαλής παρτίδα», παιγμένηεναντίον του Ντυφρέν. Δείτε την και αυτήν:
Η τρομερήέφεση στους συνδυασμούς του Άντερσεν, συνδυασμοί που περιείχαν πάντα εντυπωσιακέςθυσίες και ακόμη πιο εντυπωσιακό τέλος, ήταν κάτι που δεν είχε ξαναδεί μέχριτότε η σκακιστική κοινότητα. Στο πρόσωπο του Γερμανού, ο «σκακιστικόςρομαντισμός» άγγιξε την τελειότητα του και ταυτόχρονα γνώρισε την αρχή τουτέλους της κυριαρχίας του. Οι νόμοι της διαλεκτικής επέδρασαν στην εξέλιξη τουσκακιού και μόλις η ρομαντική σχολή έδωσε ότι ανώτερο είχε να δώσει, ήρθε καιτο πλήρωμα του χρόνου όπου ρομαντικές και στρατηγικές ιδέες συντέθηκαν καιμετουσιώθηκαν σε κάτι ανώτερο. Καταλυτική μορφή αυτής της εξέλιξης ήταν έναςνέος, γεννημένος στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στον Νέο Κόσμο, ο οποίος μημετέχοντας στις διαμάχες των σχολών στην Ευρώπη, έκανε το υπερατλαντικό ταξίδιγια να ενώσει τις ιδέες τους σε μια νέα και ανώτερη σφαίρα κατανόησης. Τοόνομα του ήταν Πολ Τσαρλς Μόρφυ.
ΠΟΛ ΤΣΑΡΛΣ ΜΟΡΦΥ
 |
| Πολ Μόρφυ |
Ο Πολ Μόρφυγεννήθηκε στις 22 Ιουνίου του 1837 στην Νέα Ορλεάνη. Ο πατέρας του είχεισπανικές και ιρλανδικές ρίζες και η μητέρα του ήταν Γαλλίδα. Στην οικογένειατου έπαιζαν όλοι σκάκι και έτσι έμαθε και αυτός από μικρός. Από την ηλικία των12 ετών άρχισε να νικάει μεγάλους και αναγνωρισμένους παίχτες, μεταξύ αυτών καιτον Λέβενταλ σε μια περιοδεία του τελευταίου στην Αμερική. Ο μικρός Μόρφυάρχισε να ασχολείται πολύ σοβαρά με το παιχνίδι. Ήταν ιδιαίτερα ευφυής μετρομερή μνήμη. Έμαθε γρήγορα γαλλικά, γερμανικά και ισπανικά και διάβασε τοβιβλίο του Φιλιντόρ και τα περιοδικά που εξέδιδε η παρέα των Γάλλων σκακιστώντου καφέ ντε λα Ρεζάνς. Παράλληλα τελείωσε τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο τηςΛουιζιάνα σε ηλικία 19 ετών και απέκτησε την άδεια δικηγορίας. Ο νόμος όμωςεπέβαλε να έχει κάποιος συμπληρώσει τα 21 για να εργασθεί σε αυτόν τον τομέακαι έτσι ο Πολ είχε δύο ελεύθερα χρόνια μπροστά του για να αφιερωθεί στο σκάκι.
Το 1857έγινε το πρώτο πρωτάθλημα Αμερικής, στο οποίο ο Μόρφυ διέλυσε τους πάντες καιτα πάντα. Μεταξύ των αντιπάλων του και ο μεγάλος σκακιστής και θεωρητικόςΠάουλσεν, ο οποίος αν και Γερμανός ζούσε μόνιμα στην Αμερική. Κατόπιν τούτου, οΜόρφυ αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ευρώπη και να αναμετρηθεί με τους κορυφαίουςσκακιστές του πλανήτη. Πρώτος προορισμός ήταν το Λονδίνο όπου και συνέτριψεόλους τους ισχυρούς Άγγλους σκακιστές. Ο μόνος που απόφυγε την συντριβή ήταν οΣτάουντον γιατί …δεν έπαιξε μαζί του. Ο Στάουντον πενηντάρης πια, κατάλαβε ότιθα ήταν καλύτερο για τον ίδιο να αποφύγει την αναμέτρηση με τον νεαρόΑμερικανό. Κατόπιν ο Μόρφυ έφυγε για το Παρίσι. Στο καφέ ντε λα Ρεζανς η μοίρατων Γάλλων σκακιστών δεν διέφερε από αυτή των Άγγλων. Αλλά στον Μόρφυ δεναρκούσαν αυτές οι νίκες. Η μεγάλη του επιθυμία ήταν να αναμετρηθεί με τονκορυφαίο όλων. Τον Άντερσεν. Του έστειλε λοιπόν μήνυμα ότι προτίθεται νακαλύψει τα έξοδα του ταξιδιού του ως το Παρίσι προκειμένου να παίξουν ένα ματς.Ήταν Οκτώβριος και ο Άντερσεν απάντησε ότι δέχεται φυσικά, αρκεί να τονπεριμένει ως τις διακοπές των Χριστουγέννων, καθώς δεν μπορούσε να διακόψει τηνδιδασκαλία μεσούσης της περιόδου. Ο Μόρφυ περιμένοντας τον Άντερσεν έδινεσιμουλτανέ κανονικού και τυφλού σκακιού στο Παρίσι.
Ένα πρόβλημαδημιουργημένο από τον Μόρφυ, όταν ήταν μόλις 10 ετών. Τα λευκά παίζουν καικάνουν ματ σε 2 κινήσεις
ΤονΔεκέμβριο έφτασε ο Άντερσεν. Συμφώνησαν να παίξουν με στόχο τις 7 νίκες. Αν καιανεπίσημο, πρόκειται ουσιαστικά για ματς για το παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Ο Μόρφυέχασε την πρώτη παρτίδα. Στην δεύτερη έκανε ισοπαλία.
Σε αυτές τιςδύο παρτίδες «ζύγιζε» τον τρόπο παιχνιδιού του Άντερσεν. Και κατόπιν η «μηχανή»πήρε μπρος. 6 νίκες στην σειρά! Ο Άντερσεν τα είχε χαμένα. Δεν ήξερε τι ναπαίξει. Τελικά κατάφερε να νικήσει την επόμενη μετά το σερί των 6 ηττών, έπειτααπό μεγάλη μάχη και μετά από 77 κινήσεις. Στην αμέσως προηγούμενη ο Μόρφυ είχεεπικρατήσει σε 17! Ο Άντερσεν δήλωσε: «Ο Μόρφυ κερδίζει σε 17 κινήσεις, ενώ εγώχρειάζομαι 77. Ωστόσο ακόμα κι αυτό είναι υποφερτό». Ο Μόρφυ έκανε και την 7ηνίκη και έτσι με 7 νίκες 2 ήττες και 2 ισοπαλίες ήταν ο νέος βασιλιάς τουπαιχνιδιού.
Οι δηλώσειςτου Άντερσεν είναι χαρακτηριστικές:
«Είναιανώφελο να αντιπαλεύεις αυτόν τον άνθρωπο. Για τα δικά μου μέτρα είναι πολύισχυρός. Είναι ακριβής και αλάνθαστος σα μηχανή. Εγώ είμαι μονάχα ένας απλόςθνητός». Και επίσης: «Ο Μόρφυ αντιμετωπίζει το σκάκι με τη σοβαρότητα και τηνευσυνειδησία του καλλιτέχνη. Το σκάκι είναι γι’ αυτόν ιερό καθήκον».
Οι δηλώσειςαυτές ανήκουν στον κορυφαίο Ευρωπαίο σκακιστή, τον πρωταθλητή κόσμου ουσιαστικά(έστω και ανεπίσημα) πριν την εμφάνιση του Μόρφυ. Τι συνέβαινε λοιπόν; Γιατίήταν τόσο χαώδης η διαφορά του νεαρού από την Νέα Ορλεάνη από τον δεύτερο, οοποίος δεύτερος ήταν εκείνη την εποχή ο λαμπρότερος παίχτης με τις πιο εξαίσιεςδημιουργίες; Η απάντηση είναι σημαντική επειδή δεν αφορά μονάχα την αναμέτρησητου Μόρφυ με τον Άντερσεν, αλλά την διαδικασία εξέλιξης του ίδιου τουπαιχνιδιού.
 |
| Ένα πρόβλημα δημιουργημένο από τον Μόρφυ, όταν ήταν μόλις 10 ετών. Τα λευκά παίζουν και κάνουν ματ σε 2 κινήσεις. |
Τοκαταλυτικό στον Μόρφυ ήταν η ανώτερη κατανόηση των στρατηγικών στοιχείων. Είχεέρθει η ώρα να υπάρξει ένας παίχτης που όχι μόνο θα κατανοεί σε βάθος τιςθεωρίες του Φιλιντόρ, αλλά θα μπορεί να τις κάνει και πράξη. Και όχι μόνοτούτο, αλλά θα τις προχωρήσει και παραπέρα. Στις παρτίδες του εμφανίζονται γιαπρώτη φορά στοιχεία που θα αναλυθούν αργότερα διεξοδικά από τον Στάινιτς καιτην κλασική σχολή του. Η σημασία του χρόνου, ενός από τα τρία βασικά μεγέθη τουπαιχνιδιού (υλικό, χώρος, χρόνος) καθώς και του ελέγχου του κέντρου και τωνανοικτών γραμμών, εμφανίζονται για πρώτη φορά στο παιχνίδι του Μόρφυ. Ο ίδιοςβέβαια δεν έγραψε κανένα έργο που να εξηγεί και να αναλύει τις ιδέες του. Τιςπαρέδωσε σε πρακτική μορφή με τις παρτίδες του. Εδώ δεν μπορώ παρά να θυμηθώτην δήλωση του Αλιέχιν, αρκετά χρόνια αργότερα. Ο Αλιέχιν λοιπόν, σε μιαπαρτίδα του, έπαιξε κινήσεις στο άνοιγμα που δεν ήταν γνωστές στην (μέχρι τότε)θεωρία των ανοιγμάτων. Κάποιος δημοσιογράφος, σε μια μικρή συνέντευξη που τουπήρε μετά το πέρας της παρτίδας, του επισήμανε το εξής: «Παίξατε πάρα πολλές κινήσειςπου δεν συμπεριλαμβάνονται στην θεωρία των ανοιγμάτων». Και ο Αλιέχιναφοπλιστικός: «Για ποια θεωρία ακριβώς μου μιλάτε; Θεωρία γίνονται αυτά πουπαίζω εγώ!». Όσο και αν φαίνεται αλαζονική, η δήλωση αυτή εμπεριέχει υψηλόποσοστό αλήθειας. Κατά τον ίδιο τρόπο, αρκετά χρόνια πριν, θεωρία έγιναν αυτάπου έπαιξε ο Μόρφυ. Ο νεαρός από την Νέα Ορλεάνη, δεν ήταν όμως μονάχα οπαίχτης που εφάρμοσε σε ανώτερο επίπεδο τις στρατηγικές αρχές πρώτος απ’ όλους.Ήταν ταυτόχρονα ο πρώτος στην ιστορία ολοκληρωμένος (με τα μέτρα της εποχής τουτουλάχιστον) σκακιστής. Δεν αρνήθηκε τα θετικά του ρομαντικού παιχνιδιού. Δενήταν ο εκπρόσωπος μιας σχολής που προσπάθησε να δείξει ότι κατέχει την μία καιμόνη αλήθεια και ότι οι άλλοι είναι λάθος. Απεναντίας έδειξε με ποιον τρόποπρέπει να συνδυάζονται τα δύο στυλ παιχνιδιού. Σωστή ανάπτυξη στο άνοιγμα,οικοδόμηση της θέσης, αξιοποίηση των στρατηγικών στοιχείων και εφόσον έχουνεπιτευχθεί όλα αυτά και συντρέχουν πια οι προϋποθέσεις, συντριπτική επίθεση καιθυσίες φυσικά αν χρειαστεί. Έδειξε στους ρομαντικούς ότι να επιτίθεσαι χωρίς ναέχεις οικοδομήσει τη θέση είναι λάθος και στους στρατηγικούς ότι οι ελιγμοί καιη δημιουργία στρατηγικών πλεονεκτημάτων δεν γίνεται για να τα έχουμε να τα…κοιτάζουμε, αλλά για να τα αξιοποιήσουμε με μια σφοδρή επίθεση αφού τααποκτήσουμε. Έδειξε με λίγα λόγια τον τρόπο που πρέπει να συνδέονται ηστρατηγική και η τακτική και να υπηρετεί η μία την άλλη. Και με αυτή την έννοιαέγινε ένα διαλεκτικό άλμα στην πορεία της κατανόησης του παιχνιδιού. Όλοι οικορυφαίοι σκακιστές μετά από αυτόν συνδυάζουν και τα δύο. Άλλος περισσότερο τοένα και άλλος περισσότερο το άλλο, αναλογία που καθορίζει και το στυλ τουκαθενός, αλλά ουσιαστικά υπάρχουν και τα δύο.
Πριν φύγειαπό το Παρίσι, δόθηκε προς τιμήν του μια αποχαιρετιστήρια δεξίωση, όπου κοινόκαι σκακιστές τον αναγνώρισαν ως κορυφαίο παίκτη του κόσμου, ενώ ο Σαιν Αμάνέστεψε με ένα δάφνινο στεφάνι την μαρμάρινη προτομή του Μόρφυ, η οποία έγινεένα από τα αξιοθέατα του καφέ ντε λα Ρεζάνς.
Η επιστροφήτου στην Αμερική ήταν επίσης θριαμβευτική. Στην Νέα Υόρκη έγινε μεγάλη εκδήλωσηπρος τιμήν του και του δόθηκαν δώρα. Ταυτόχρονα σκακιστικός πυρετός κατέκλυσετον Νέο Κόσμο.
Μετά απόαυτήν την τεράστια επιτυχία, αρχίζουν να κάνουν την εμφάνιση τους οιιδιαιτερότητες στην προσωπικότητα του Μόρφυ. Εγκαταλείπει το σκάκι και στιςαρχές της δεκαετίας του 1860, μετά το ξέσπασμα του εμφυλίου στις ΗνωμένεςΠολιτείες, εμφανίζονται πια καθαρά τα σημάδια διανοητικής διαταραχής. Ο νεαρόςμεγάλος μετρ, δεν εξαφανίστηκε μονάχα από τον κόσμο των 64 τετραγώνων. Μια φοράτην ημέρα, πάντα την ίδια ώρα, έβγαινε για έναν μοναχικό περίπατο στους δρόμουςτης Νέας Ορλεάνης. Λίγο πριν τον θάνατο του συναντήθηκε με τον Γιόχαν ΧέρμανΤσούκερτοτ, ο οποίος βρίσκονταν στην Νέα Ορλεάνη για κάποια σκακιστική εκδήλωσηκαι χαιρετήθηκαν θερμά, κάτι που δείχνει πως ο Μόρφυ, μέσα από τον δικό τουκόσμο παρακολουθούσε τις εξελίξεις στον κόσμο του σκακιού, αφού αναγνώρισε τον Τσούκερτορτ.Επίσης, έναν χρόνο πριν τον θάνατο του, ο πρώτος επίσημος παγκόσμιοςπρωταθλητής (τότε δεν είχε γίνει ακόμα τέτοιος) ο Βίλελμ Στάινιτς τονεπισκέφθηκε στο σπίτι του και μίλησαν για 10 λεπτά. Ο Στάινιτς ούτε καν δεν θαυποψιάζονταν τότε ότι η μοίρα θα του επεφύλασσε ένα παρόμοιο τέλος, μερικάχρόνια αργότερα. Ούτε κανένας φίλος του σκακιού στην Αμερική θα υποψιάζοντανπώς και το επόμενο μεγάλο ταλέντο που θα έβγαζε η χώρα, ο Χάρι ΝέλσονΠίλσμπερι, θα είχε το ίδιο τραγικό τέλος. Ούτε, ακόμα περισσότερο, πώς ηιστορία θα επαναλαμβάνονταν 100 χρόνια μετά με θαυμαστή ακρίβεια στο πρόσωποτου άλλου σκακιστικού τιτάνα των ΗΠΑ, του Ρόμπερτ Τζέιμς Φίσερ, ο οποίος κατάτον ίδιο ακριβώς τρόπο εκτοξεύθηκε στην κορυφή και μόλις την κατέκτησε χάθηκεκαι από το σκάκι και από τον κόσμο, συμπληρώνοντας θα λέγαμε τον κύκλο των«Αμερικάνων καταραμένων σκακιστών».
Ο Πολ ΤσαρλςΜόρφυ, πέθανε στις 10 Ιουλίου 1884 σε ηλικία 47 ετών. Θα κλείσω την αναφορά μουστον μεγάλο μετρ, με τα λόγια του Γκάρι Κασπάροβ γι’ αυτόν: «Ο Μόρφυ είχε πολύανεπτυγμένη την αίσθηση της θέσης και επομένως μπορεί άνετα να θεωρηθεί «τοπρώτο χελιδόνι» – το πρότυπο του ισχυρού γκρανμετρ του 20ού αιώνα».
Ακολουθούνπαρτίδες του:
(συνεχίζεται)
Σκακιστικός Όμιλος Ανωγείων (Chess Club of Anogia) 
Πρόσφατα σχόλια