«…placing the bishop on c4 does not really require justification» … a short book review

18 Αυγούστου, 2017

anogiachess Anogia, book review, books, chess, chess club of Anogia, Gambit Publications, Golubev, Ivanchuk, Ανώγεια, Σ.Ο. Ανωγείων, Σκακιστικός Όμιλος Ανωγείων, Ταλ, Polugaevsky, Sicilian Defence , , , , , , Σχολιάστε

«…placing the bishop on c4 does not really require justification» γράφει ο Mikhail Golubev στην εισαγωγή του νέου βιβλίου του Understanding the Sicilian, θέλοντας ίσως με αυτόν τον τρόπο να … «δικαιολογήσει» την επιλογή της Fischer-Sozin Attack ως το διαχρονικά κύριο όπλο του εναντίον της Najdorf. Εξ άλλου κι ο ίδιος δεν το κρύβει: «Είναι εύκολο να δει κανείς ότι ο Δράκος με τα Μαύρα και η Επίθεση Φίσερ-Σόζιν-Βελιμίροβιτς με τα Λευκά, υπήρξαν πάντα οι ακρογωνιαίοι λίθοι στο ρεπερτόριο μου» αναφέρει παρακάτω.

Τι είναι λοιπόν το νέο βιβλίο του Golubev; Είναι μια περιπλάνηση στα ταραχώδη νερά της Σικελικής Άμυνας τόσο από την πλευρά των Λευκών, όσο – φυσικά! – κι απ’ αυτή των Μαύρων με βάση το ρεπερτόριο του συγγραφέα και τις βαριάντες της Σικελικής που συνάντησε παίζοντας την με τα Μαύρα, αλλά και ως Λευκός ε4άρης. Ο ίδιος αναφέρει ότι έχει «εμπλακεί» σε 440 μάχες στην Σικελική (και με τα δύο χρώματα), σε παρτίδες κλασικού χρόνου, από το 1990 (έτος κατά το οποίο άρχισε να μετέχει σε διεθνείς διοργανώσεις) έως σήμερα (στο βιβλίο περιέχονται και προγενέστερες του 1990 παρτίδες). Όπως είναι φυσικό, μια και το βιβλίο πραγματεύεται την Σικελική που γνώρισε ο συγγραφέας πάνω στην σκακιέρα, κάποιες βαριάντες του ανοίγματος λείπουν από την εργασία αυτή, όπως επίσης και αρκετές βαριάντες σε κάποια συστήματα. Για παράδειγμα ο Golubev έπαιζε πάντα τον σχηματισμό Bd3, Βε3 όταν αντιμετώπιζε την Taimanov και έτσι δεν περιλαμβάνονται στο βιβλίο άλλες επιλογές εναντίον της. Επίσης ο ίδιος γράφει: «Μοιάζει παράδοξο αλλά δεν έχω παίξει ποτέ με τα Μαύρα την Polugaevsky variation στη Najdorf, παρόλο που το βιβλίο του δημιουργού της (σ.σ. αναφέρεται φυσικά στο βιβλίο του Lev Polugaevsky «Grandmaster preparation», όπου το βασικό τμήμα του βιβλίου «The birth of a variation» αναφέρεται στην γέννηση της συγκεκριμένης βαριάντας) είχε την περισσότερη επιρροή πάνω μου από οποιοδήποτε άλλο. Η σκληρή δουλειά του Polugaevsky, το πάθος του, οι ανακαλύψεις του, οι αμφιβολίες και οι απογοητεύσεις του, παρέχουν ένα λαμπρό παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίο κάποιος έχει αφοσιωθεί (ή θα έπρεπε να έχει) στο «δικό του» άνοιγμα» καταλήγει ο Golubev ενώ μας ενημερώνει ότι εκτός από τον Polugaevksy o Tal και ο Ivanchuk  τον ενέπνευσαν επίσης.

Το βιβλίο μοιάζει στην δομή και στον στόχο του με ένα άλλο έργο του Golubev, το «Understanding the King’s Indian» το οποίο προσπαθεί να κάνει το ίδιο πράγμα για την Ινδική του Βασιλιά και είχε εκδοθεί επίσης από τις εκδόσεις Gambit το 2005, ενώ τώρα είναι εξαντλημένο (νομίζω μόνο σαν e-book μπορεί πια να το βρει κάποιος).

Όπως είναι φυσικό το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου καταλαμβάνει ο Δράκος (και σ’ αυτόν βέβαια κυριαρχεί η Γιουγκοσλαβική Επίθεση)  και η Fischer-Sozin, αλλά υπάρχουν κεφάλαια (μικρότερης έκτασης) και για κάποια Anti-Sicilians (Alapin και κλειστή έχουν τον πρώτο λόγο εδώ), όπως και για άλλες βαριάντες της Σικελικής (Taimanov, Sveshnikov, Rossolimo κ.ά.).

Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, με αρκετά σχόλια (εννοείται ότι υπάρχει και το απαραίτητο …βαριαντοκόπι – για Σικελική μιλάμε άλλωστε) που προσπαθεί – και το καταφέρνει σε αρκετά καλό βαθμό – να κάνει πράξη αυτό που υπόσχεται στον τίτλο του.

Σημαντική για μένα η έλλειψη βιβλιογραφίας, ενώ δεν υπάρχει επίσης ευρετήριο αντιπάλων (φυσικά υπάρχει ευρετήριο ανά βαριάντα).

Ακολουθούν τα περιεχόμενα, για μια πιο πλήρη εικόνα:

Contents
Symbols 4
Introduction 5
1 e4 c5 Miscellaneous 8
Closed Sicilian: 2 Nc3 14
Alapin System: 2 c3 20
2 Nf3 Miscellaneous 30
2 Nf3 e6 Miscellaneous 34
Kan System 38
Taimanov System 44
2…Nc6 3 Nc3 e5 59
Rossolimo Variation: 2…Nc6 3 Bb5 65
Sveshnikov System 73
Accelerated Dragon 77
2 Nf3 d6 Miscellaneous 82
2 Nf3 d6 3 Bb5+ 91
Dragon System: Miscellaneous 99
Classical Dragon: 6 Be2 105
Dragon Yugoslav Attack: 7…a6 113
Dragon Yugoslav Attack: 9 g4 117
Dragon Yugoslav Attack: 9 0-0-0 Nxd4 122
Dragon Yugoslav Attack: 9 0-0-0 d5 124
Dragon Yugoslav Attack: 9…d5 10 Qe1 128
Dragon Yugoslav Attack: 9…d5 10 exd5 132
Dragon Yugoslav Attack: 12…e5 13 Bc5 136
Dragon Yugoslav Attack: Bc4 Miscellaneous 142
Dragon Yugoslav Attack: …Bd7 and …Qa5 150
Dragon Yugoslav Attack: Soltis Variation 156
Dragon Yugoslav Attack: 10 0-0-0 161
Sozin Attack: Miscellaneous 168
Scheveningen: 6 Bc4 Be7 176
Fischer Attack: Early …Be7 179
Fischer Attack: 7 Bb3 Nbd7 187
Fischer Attack: 7 Bb3 b5 196
Fischer Attack: 7 Bb3 Nc6 213
Velimirovic Attack 227
Index of Variations 236

Περί των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας

29 Φεβρουαρίου, 2012

anogiachess Ιβαντσούκ, Κάρποβ, Καπαμπλάνκα, Κασπάροβ, Μόρφυ, Μάρσαλ, Πίλσπερι, Παγκόσμιοι πρωταθλητές, Ταλ, Φίσερ, ιστορία 10 Σχόλια

Χθες έκλεισε η πρώτη ψηφοφορία του blog. Το ίδιο το ερώτημα θα μπορούσεεύλογα να ισχυριστεί κανείς πώς δεν «στέκει». «Ποιος είναι ο ισχυρότεροςσκακιστής στην ιστορία;». Έλα ντε…
Προφανώς το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί στα σοβαρά, πόσομάλλον μέσα από μερικές επιλογές ονομάτων σε ένα poll ενός blog.
Με ποια κριτήρια θα συγκρίνει κάποιος τον Μόρφυ πχ με τονΦίσερ; Τον Στάινιτς με τον Κασπάροβ; Όλοι ξέρουμε ότι οι ισχυροί παίχτες κάθεεποχής, είχαν στο οπλοστάσιο τους την ήδη συσσωρευμένη γνώση των προηγούμενωνγενεών και είναι απολύτως φυσικό να μην μπορεί να συγκριθεί ένας μετρ τουπροπερασμένου αιώνα με έναν εκ των κορυφαίων παιχτών της σοβιετικής σχολής γιαπαράδειγμα. Επομένως το ερώτημα το ίδιο είναι προβληματικό. Ίσως θα έπρεπε ναδιατυπωθεί ως εξής: «Ποιος είναι ο αγαπημένος σας σκακιστής όλων των εποχών».Τότε όμως δεν θα έπρεπε να υπάρχει poll, καθώς αν υπήρχε τέτοιο θα έπρεπε να έχει καμιά 300αριάονόματα και βάλε. Ξέρω ήδη πολλούς των οποίων αγαπημένος σκακιστής είναι οΦρανκ Μάρσαλ, ο Χάρι Νέλσον Πίλσμπερι, ο Μιχαήλ Ιβάνοβιτς Τσιγκόριν ή ο ΒασίλιΙβαντσούκ και γιατί όχι άλλωστε. Επομένως ένα τέτοιο ερώτημα δεν θα είχε καιπολύ νόημα, από την στιγμή που δεν θα περιόριζε – βάση μιας έστω και αίοληςλογικής- τα ονόματα σε καμιά 20αριά το πολύ.
Ίσως μια άλλη μορφή του ερωτήματος να ήταν: «Ποιος ήταν οπιο ολοκληρωμένος σκακιστής στην ιστορία». Αυτό όμως θα απέκλειε τους πριν το1950 – τουλάχιστον – κορυφαίους παίχτες.
Ένα εύλογο ερώτημα θα ήταν: «Και γιατί να υπάρξει ντε καικαλά ένα τέτοιο poll;».
Σωστό είναι αυτό, αλλά έλα που εμένα κάτι τέτοιες κουβέντεςμ’ αρέσουν. Κι όσο κι αν δεν μπορούν να καταλήξουν σε κάποιο σοβαρό συμπέρασμαόσον αφορά το ερώτημα αυτό καθ’ αυτό, νομίζω πως μπορούν να βγουν κάποιαεπιμέρους ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Η ψηφοφορία, λοιπόν, τελείωσε με ισοβαθμία στην πρώτη θέσημεταξύ του Γκάρι Κασπάροβ και του Μίσα Ταλ, ενώ ισόβαθμοι ακολουθούν ο ΜπόμπιΦίσερ και ο Ανατόλι Κάρποβ.
Ας δούμε λίγο αυτά τα αποτελέσματα. Του Κασπάροβ θα έλεγαπως είναι το πιο αναμενόμενο.  Νομίζω ότιτο να ισχυριστεί κάποιος ότι ο Γκάρι υπήρξε ο πιο ολοκληρωμένος σκακιστής είναιμια λογική θέση. Είναι ίσως ο τελευταίος μεγάλος της σοβιετικής σχολής. Ηκυριαρχία του ξεκινάει στην δύση της και τελειώνει ότι πια έχουμε μπει για τακαλά στην «μετασοβιετική» ή σύγχρονη – όπως θέλετε πείτε το- εποχή τουπαιχνιδιού. Το παιχνίδι του Κασπάροβ συμπύκνωνε μέσα του σε πολύ μεγάλο βαθμόόλη την προγενέστερη εμπειρία.
Ο Ταλ όμως; Γιατί να ισοβαθμεί στην 1η θέση οόγδοος παγκόσμιος πρωταθλητής, ο οποίος μάλιστα έμεινε στο θρόνο για μονάχα έναέτος, με τον δέκατο τρίτο ομόλογο του, ο οποίος υπήρξε παγκόσμιος πρωταθλητήςγια 15 συνεχόμενα έτη;
Γιατί αυτός ο «νεορομαντικός» μας γοητεύει τόσο; Γιατί, πέρααπό την προσωπική προτίμηση που μπορεί να έχει κάποιος στο παιχνίδι του ή στηνπροσωπικότητα του, θεωρεί ότι το να τον ψηφίσει ως κορυφαίο σκακιστή είναι κάτιπου δεν έρχεται σε αντίθεση με την λογική και την αντικειμενικότητα; Γιατί πχ αυτόδεν συμβαίνει με τον Σμύσλοβ ή τον Πετροσιάν ή γιατί δεν συμβαίνει με τονΡουμπινστάιν ή τον Αλιέχιν;
Μόνο και μόνο επειδή ο Ταλ έκανε εντυπωσιακές θυσίες;
Δεν νομίζω ότι είναι αυτό. Πιστεύω ότι είναι κάτι πολύβαθύτερο. Ίσως η άποψη μου θεωρηθεί κάπως ακραία ή αυθαίρετη, αλλά πιστεύω ότιόλοι –συνειδητά ή υποσεινήδητα- ξέρουμε ότι ο Ταλ έσωσε το σκάκι – τουλάχιστον τοκομμάτι του εκείνο που θα χαρακτηρίζαμε «παιχνίδι». Με λίγα λόγια, την εποχήπου ο Μποτβίνικ (και δεν έχω καμιά διάθεση να μειώσω την δική του μεγάληπροσφορά) έκανε την μεγάλη απόπειρα να «στεγνώσει» το παιχνίδι προωθώντας καισε μεγάλο βαθμό επιβάλλοντας την επιστημονική θεώρηση ως το μόνο δρόμο καιτρόπο που έπρεπε να ακολουθήσει και να παίζεται το σκάκι, ο Ταλ του πέταξε στοπρόσωπο μια μεγάλη αλήθεια, που αυτός ο ίδιος ο μεγάλος αναζητητής της «αλήθειαςσε κάθε θέση» είχε αγνοήσει. Ότι το σκάκι είναι πρώτα απ’ όλα παιχνίδι. Ότιχωρίς την φαντασία – όπως σωστά είχε αναφέρει ο Τσβάιχ – δεν μπορεί ναλειτουργήσει. Ότι εν τέλει, αν ντε και καλά θα πρέπει να του δώσουμε έναν άλλοχαρακτηρισμό και δεν μας φτάνει να το πούμε απλά παιχνίδι, το να το ονομάσουμετέχνη θα ταίριαζε ίσως καλύτερα από την βαρύγδουπη βάπτιση του σε «επιστήμη».
Ο Ταλ υπήρξε η αναρχική πινελιά πάνω στην επιβολή της μονολιθικότηταςτου «επιστημονικού σοσιαλισμού» στο σκάκι. Υπήρξε η πνοή ζωής που ακριβώς δικαιώνονταςτην ύπαρξη της, αρνήθηκε την τυποποίηση και τη φόρμα. Έδειξε ότι αυτή ακριβώς ηορμή για αυτόνομη ύπαρξη είναι που μπορεί – έστω και προσωρινά – να ανατρέψειτον εκ των άνω επιβαλλόμενο κανόνα. Ότι εν τέλει η «ομορφιά» μπορεί – έστω καιπροσωρινά- να νικήσει την από τα πάνω επιβαλλόμενη «αλήθεια». Ο Ταλ υπήρξεουσιαστικά μια υπόσχεση, μια δυνατότητα ανατροπής. Δεν πιστεύω ότι είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Μποτβίνικ αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ύπαρξης του και του χρόνου του στην προσπάθεια εξέλιξης ενός σκακιστικού προγράμματος για υπολογιστές. Το να νικηθεί η σκέψη του Ταλ από ένα μηχάνημα που δεν κάνει λάθος, δεν ήταν μόνο μια προσωπική ρεβάνς για τον «πατριάρχη». Συνειδητά ή υποσυνείδητα (δεν έχει σημασία) νομίζω είχε αντιληφθεί τον γενικότερο «κίνδυνο» που έκλεινε μέσα του το «φαινόμενο» του Λετονού.
Στην 3η θέση ισοβαθμούν οι δύο του «τελικού πουδεν έγινε ποτέ». Νομίζω πώς και αυτό είναι ένα λογικό αποτέλεσμα. Ο Φίσερ με τοαπίστευτο σκάκι που έπαιξε ειδικά την διετία 1970-72, εκθρονίζοντας μάλιστα τουςΣοβιετικούς, όντας ο ίδιος μόνος του, χωρίς μια σχολή από πίσω του, είχε και θαέχει για πάντα τους δικούς του φανατικούς οπαδούς. Υπήρξε – με βάση αυτά που είπαμεπαραπάνω για τον Ταλ- ο Φίσερ μια ανατροπή; Ίσως και πάλι να προκαλώ, αλλά κατάτην γνώμη μου όχι! Εκθρόνισε την σοβιετική σχολή, παίζοντας το σκάκι της,λογικό σκάκι, μόνο που επειδή ήταν απέξω, είχε την δυνατότητα να παρακολουθείτα όσα γίνονταν στους κόλπους της, χωρίς την ίδια ώρα να είναι μέρος του «κλειστούκυκλώματος» της και έτσι μπόρεσε να αποφύγει της αντιφάσεις της, κερδίζονταςαπό τις κατακτήσεις της. Φορέας ανατροπής των παραδεδεγμένων όμως – σε καθαράσκακιστικό επίπεδο- δεν υπήρξε. Εκτός σκακιέρας, είναι ένα άλλο ζήτημα, πουσηκώνει πολύ κουβέντα. Γι’ αυτό και πιστεύω ότι αν ο Φίσερ ήταν σοβιετικός, θαήταν ο αγαπημένος μαθητής του Μποτβίνικ (επαναλαμβάνω, όσο αφορά το σκακιστικόκαθαρά κομμάτι και όχι την γενικότερη συμπεριφορά του).
Ο Ανατόλι Κάρποβ υπήρξε ίσως ο σκακιστής με την βαθύτερη στρατηγικήκατανόηση του παιχνιδιού και δικαίως θα μνημονεύεται ως ένας από τους κορυφαίουςπαίχτες όλων των εποχών. Η ήττα του από τον Κασπάροβ έχει να κάνει με πολλάπράγματα. Από τα εντελώς αντίθετα στυλ παιχνιδιού αυτών των δύο, τηναργοπορημένη αντίδραση του Κάρποβ να προσαρμοστεί απέναντι στον συγκεκριμένο αντίπαλο, την διαφορά ηλικίας ως και το λάθος του –όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κασπάροβ- να «προσθέσει το φάντασμα του Φίσερστο στρατόπεδο των αντιπάλων του» σε εκείνον τον μαραθώνιο τελικό που δεν …τελείωσεποτέ.
Άξιο αναφοράς είναι επίσης οι δύο ψήφοι του Πολ Μόρφι, καθώςκαι οι 5 για τον Καπαμπλάνκα που τον τοποθετούν στην κορυφή των υπολοίπων – αν εξαιρεθούνοι 4 πρώτοι.
Κάθε σχόλιο και κάθε αντίρρηση είναι ευπρόσδεκτα. Έτσι κιαλλιώς θα είναι χαρά μου να κάνουμε κουβέντα. Επίσης περιμένω προτάσεις γιαεπόμενες ψηφοφορίες (έχω κατά νου το «Ισχυρότερος παίχτης που δεν έγινε ποτέπαγκόσμιος πρωταθλητής», αλλά καλό θα ήταν να πέσουν κι άλλες προτάσεις στοτραπέζι). 



Πολ Μόρφυ
  2 (2%)
Άντολφ Άντερσεν
  0 (0%)
Βίλελμ Στάινιτς
  1 (1%)
Εμμάνουελ Λάσκερ
  1 (1%)
Ακίμπα Ρουμπινστάιν
  1 (1%)
Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα
  5 (6%)
Αλεξάντερ Αλιέχιν
  2 (2%)
Πολ Κέρες
  0 (0%)
Μιχαήλ Μποτβίνικ
  1 (1%)
Βασίλι Σμύσλοβ
  0 (0%)
Μιχαήλ Ταλ
  19 (22%)
Τίγκραν Πετροσιάν
  1 (1%)
Μπόρις Σπάσκι
  0 (0%)
Βίκτορ Κορτσνόι
  1 (1%)
Μπόμπι Φίσερ
  15 (18%)
Ανατόλι Κάρποβ
  15 (18%)
Γκάρι Κασπάροβ
  19 (22%)
Βλάντιμιρ Κράμνικ
  0 (0%)
Βίσι Ανάντ
  0 (0%)
Μάγκνους Κάρλσεν
  0 (0%)

Όταν ο Ταλ προσπάθησε να σώσει έναν…ιπποπόταμο!

14 Φεβρουαρίου, 2012

anogiachess Βασιούκοβ, Κασπάροβ, Ταλ, ιπποπόταμος, ιστορία 1 σχόλιο

Μιχαήλ Ταλ

Το σκάκι είναι δύσκολο παιχνίδι. Το ξέρουμε άλλωστε καλά, όλοι εμείς οι μαζέτες αυτού του κόσμου. Πολλές φορές όμως είναι δύσκολο ακόμα και για τους πλέον χαρισματικούς. Ο Μίσα Ταλ ήταν σίγουρα ένας απ’ αυτούς. Όλοι ξέρουμε για το οξύ επιθετικό στυλ παιχνιδιού του, για τον μοναδικό του τρόπο να κάνει «άνω κάτω» την σκακιέρα, να δημιουργεί «θύελλες» με τις θυσίες του, στα νερά των οποίων συνήθως πνίγονταν οι αντίπαλοι του, μα συχνά πυκνά ήταν δύσκολο ακόμα και για τον ίδιο να επιπλεύσει. Ο Μίσα Ταλ, ήταν ένα «τέρας» στο μέτρημα.
Ο 13ος παγκόσμιος πρωταθλητής, ο Γκάρι Κασπάροβ, σε μια συνέντευξη του στο ραδιοφωνικό σταθμό «Έκο Μόσκβι», στις 30 Νοεμβρίου 2007, είπε για τον Ταλ (μεταξύ άλλων): «Είναι ο μόνος παίχτης που γνώρισα ο οποίος δεν μέτραγε τις βαριάντες, τις έβλεπε. Ο Ταλ είχε καθαρή την εικόνα στην 8η κίνηση, αυτόματα. Ένας συνηθισμέμος άνθρωπος πρέπει να στρωθεί να υπολογίζει, σε μερικούς μεγαλοφυείς αυτή η διαδικασία είναι αυτόματη και φυσική. Συμβαίνει με μεγάλους μουσικούς και επιστήμονες. Ο Ταλ ήταν μοναδικός και το παιχνίδι του ανεπανάληπτο.»
Είπαμε όμως, το σκάκι είναι δύσκολο παιχνίδι, ακόμα και για τους μεγαλοφυείς. Ευτυχώς το σκάκι δεν είναι μόνο μέτρημα και κανείς, ακόμα κι αν είναι ο Ταλ, δεν μπορεί να τα «μετράει» πάντα όλα.
Ο Γκάρι Κασπάροβ και πάλι, στο βιβλίο του «Η ζωή είναι μια παρτίδα σκάκι» (εκδόσεις Πατάκη) γράφει χαρακτηριστικά:
«Πώς γινόταν οι ίπποι του Ταλ να μοιάζουν πιο ευέλικτοι, οι αξιωματικοί του πιο γρήγοροι, από εκείνους άλλων γκρανμέτρ; Ήταν φοβερός και τρομερός στο μέτρημα, αλλά αυτό ήταν μονάχα ένα μικρό μέρος από τα χαρίσματα του. Είχε την ικανότητα να συνειδητοποιεί πότε ο υπολογισμός από μόνος του δεν επρόκειτο να λύσει το πρόβλημα»
Ο ίδιος ο «μάγος της Ρίγα» έχει μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθεί επί του θέματος, η οποία ακόμα κι αν είναι επινοημένη ή όχι, δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο την άποψη του ίδιου το Ταλ πάνω στο θέμα.

Εβγκένι Βασιούκοβ

Έπαιζε εναντίον του γκρανμέτρ Βασιούκοβ το 1964 και σε μια πολύ περίπλοκη θέση, άρχισε να υπολογίζει μια θυσία ίππου. Περιγράφει ο ίδιος ο Ταλ:
«Οι ιδέες μου κατέβαιναν η μια μετά την άλλη. Το αποτέλεσμα ήταν να κατακλυστεί το μυαλό μου από έναν απολύτως χαοτικό σωρό από κάθε λογής κινήσεις και το περίφημο «δέντρο των βαριαντών», από το οποίο οι προπονητές σου ζητούν να κλαδεύεις τα μικρά κλωνάρια, στην περίπτωση αυτή μεγάλωσε με απίστευτη ταχύτητα.
Και τότε, ξαφνικά, για κάποιο λόγο, θυμήθηκα το κλασικό κουπλέ του Τσουκόφσκι (Σοβιετικός ποιητής παιδικών ποιημάτων):
«Ω, τι δύσκολη δουλειά
Τον ιπποπόταμο να σύρεις απ’ του βάλτου τα νερά»
Δεν ξέρω μέσα από ποιους συνειρμούς ο ιπποπόταμος βρέθηκε στη σκακιέρα αλλά, μολονότι οι θεατές ήταν πεπεισμένοι ότι εξακολουθούσα να μελετάω τη θέση, εγώ εκείνη την ώρα πάσχιζα να βρω λύση σε τούτο: Πώς διάολο θα έσερνες έναν ιπποπόταμο από το βάλτο; Θυμάμαι ότι μου ήρθαν στο μυαλό ανυψωτήρες, μοχλοί, ελικόπτερα, ακόμα και μια σχοινένια σκάλα. Ύστερα από παρατεταμένους συλλογισμούς, παραδέχθηκα την ήττα μου ως μηχανικού και σκέφτηκα φουρκισμένος «Ε, λοιπόν, δε πα να πνιγεί!». Και ξαφνικά ο ιπποπόταμος εξαφανίστηκε. Έφυγε από τη σκακιέρα, ακριβώς όπως είχε έρθει. Από μόνος του. Και ευθύς αμέσως, η θέση έπαψε να φαίνεται τόσο περίπλοκη. Τώρα, κατά κάποιον τρόπο, συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν εφικτό να υπολογίσω όλες τις βαριάντες και ότι η θυσία του ίππου ήταν, από την ίδια της τη φύση, καθαρά διαισθητική. Και μιας και υποσχόταν ένα ενδιαφέρον παιχνίδι, αποφάσισα να την κάνω.
Την επόμενη μέρα, με απόλαυση διάβασα στην εφημερίδα πως ο Μιχαήλ Ταλ, ύστερα από προσεκτική μελέτη της θέσης για σαράντα λεπτά, έκανε μια θυσία ίππου βασιζόμενος σε ακριβή υπολογισμό».








Ο Ταλ, ο Φίσερ και η κίνηση που γράφτηκε και δεν παίχθηκε ποτέ

26 Ιανουαρίου, 2012

anogiachess Ταλ, Φίσερ, ιστορία 3 Σχόλια


Μίσα Ταλ
Η σχέση τουΜίσα Ταλ με τον Μπόμπι Φίσερ, ξεκίνησε αμέσως μόλις ο πιτσιρικάς Αμερικανόςάρχισε να εμφανίζεται στους διεθνείς στίβους και «έδωσε» αρκετά όμορφαεπεισόδια στην σκακιστική ιστορία. Είναι γνωστό πως ο Ταλ συχνά υπέγραφεαυτόγραφα και για λογαριασμό του Φίσερ. Έλεγε «τον έχω κερδίσει τόσες φορές,που νομίζω πια ότι μπορώ να χρησιμοποιώ και την υπογραφή του».
Δεν είχανμεγάλη διαφορά ηλικίας. 7 χρόνια τους χώριζαν. Το παρακάτω επεισόδιο, συνέβη το1959 στο τουρνουά των διεκδικητών του παγκοσμίου τίτλου της Γιουγκοσλαβίας. ΟΤαλ ήταν τότε 23 ετών και ο Φίσερ 16. Στο τουρνουά συμμετείχαν ονόματα-θρύλοι.Ένας κι ένας. Ίσως ένα από τα ισχυρότερα που έγιναν ποτέ. Οι διεκδικητές ήταν(στον τελικό περίμενε ο Μποτβίνικ): Ταλ, Κέρες, Πετροσιάν, Σμίσλοβ, Φίσερ,Μπένκο, Όλαφσον και Γκλίγκοριτς. Παρ’ ότι θα περίμενε κανείς να έχει γοητευθείο έφηβος Φίσερ (ήταν ο μικρότερος) από κάποιον από τους μεγάλους καιφημισμένους μετρ, αυτός είχε κολλήσει με τον αμέσως μεγαλύτερο, τον Ταλ.
Μπόμπι Φίσερ
Ο Φίσερ δενέχανε ευκαιρία όταν ανέλυε ο Ταλ, να καθίσει δίπλα του. Έμενε με το στόμαανοικτό, να παρακολουθεί τον «Μάγο της Ρίγα» να αναλύει. Είναι αλήθεια ότι οΤαλ είχε μεγάλο ταλέντο και στην ανάλυση. Είχε και εκεί τον δικό του μοναδικόκαι δραματικό τρόπο να σε κάνει να κρέμεσαι από τα χείλη του. Όσοι είχαν τηντύχη να τον παρακολουθήσουν ζωντανά, λένε πως τους συνέπαιρνε σε τέτοιο βαθμό,ώστε κάποια στιγμή έπιαναν τον εαυτό τους να έχει αγωνία για το ποιος θακερδίσει.

Τοσυγκεκριμένο τουρνουά ήταν τετραπλών συναντήσεων. Στις 3 πρώτες παρτίδες του Ταλ με το Φίσερ, οΜίσα ήταν αδυσώπητος. Έτσι το σκορ των προσωπικών τους αναμετρήσεων είχε φτάσειστο 3-0. Στον τελευταίο γύρο, ο Ταλ και ο Κέρες είχαν ξεφύγει από τουςυπόλοιπους. Ο Μίσα είχε 1 βαθμό παραπάνω από τον Κέρες. Κανείς από τους άλλουςδεν είχε ελπίδα να τους φτάσει. Ένας από τους δύο θα κέρδιζε το τουρνουά και θαπροκρινόταν στον τελικό με τον Μποτβίνικ. Στην προτελευταία παρτίδα του 4ουγύρου, θα έπαιζαν για 4η φορά μεταξύ τους ο Ταλ και ο Φίσερ. ΟΜπόμπι δεν είχε ελπίδα να προκριθεί (ήταν από τις πρώτες του εμφανίσεις σεκορυφαία τουρνουά, μάζευε απλώς εμπειρίες καθώς ήταν μόλις 16 ετών). Ο Κέρεςόμως έλπιζε ότι μπορεί ο Φίσερ να κόψει τον δρόμο του Ταλ, καθώς ο Μπόμπι είχεκάνει δημόσια δήλωση, πως θα παλέψει μέχρις εσχάτων για την νίκη, γιατί θα τουέπεφτε βαρύ να χάσει και τις 4 παρτίδες από τον Ταλ. Στον Μίσα, θα αρκούσε καιη ισοπαλία, αλλά ποιος ήταν αυτός που θα έπειθε τον Ταλ να παίξει για τηνισοπαλία;
Ή για να τοπω αλλιώς, ακόμα και να ήθελε, ήξερε να το κάνει;
Ο Φίσερ ήτανλευκός. Έπαιξε 1.ε4 και ο Ταλ απάντησε 1…γ5 και η Σικελική  ήταν πάνω στην σκακιέρα. Αυτός ο συνδυασμός (οΜίσα, ο Μπόμπι και η Σικελική άμυνα) ήταν δεδομένο ότι θα προκαλούσε εκρήξειςμεγατόνων.
Ο Μπόμπιόρμησε σαν άγριο θηρίο, δείχνοντας ότι θέλει την νίκη και μόνο με κάθε κόστοςκαι κάθε θυσία. Πράγματι «έβγαλε» καλή θέση. Ο Ταλ αντί να μαζευτεί και νασταθεροποιήσει την θέση του (του έκανε και η ισοπαλία, όπως είπαμε) όρμησε κιαυτός! Ο Κόμπλεντς (προπονητής του Ταλ) κόντευε να πάθει εγκεφαλικό. Αυτός οπαλαβός δεν κοίταζε το συμφέρον του  αλλάείχε όρεξη για παιχνιδάκια με …ένα παιδί από τις ΗΠΑ. Αυτός ήταν όμως ο Ταλ!Δημιουργήθηκαν τόσες περιπλοκές, που θα «κόλλαγε» και ένα σύγχρονο σκακιστικόπρόγραμμα!

Ο ΓιούριΆβερμπαχ ήταν παρόν στο τουρνουά ως θεατής. Χρησιμοποιώ τα δικά του λόγια: «Δενάντεχα να παρακολουθώ άλλο αυτήν την απίστευτη σχοινοβασία και βγήκα για λίγοέξω από την αίθουσα, για να επιστρέψω αργότερα». Φανταστείτε τώρα τον Κόμπλεντςκαι τον Μικένας (προπονητής του Κέρες, ο οποίος όπως είπαμε ήταν άμεσαενδιαφερόμενος για την αναμέτρηση). Συνεχίζει ο Άβερμπαχ: «Όταν επέστρεψα, ο Κόμπλεντς και ο Μικένας ήτανσωριασμένοι στις θέσεις τους, κρατώντας την καρδιά τους και παίρνονταςηρεμιστικά!»

Ο ίδιος οΤαλ, αναφέρει:
«Μετά απόμερικά λάθη που έκανα αισθάνθηκα ότι βρισκόμουν στο χείλος της αβύσσου, ιδίωςκαθώς ο Φίσερ έπαιζε ισχυρά και με μεγάλο αυτοέλεγχο. Ταυτόχρονα, καθώς ο Κέρεςοσμιζόταν την μυρωδιά από το αίμα μου, άρχισε να πιέζει τον Γκλίγκοριτς με όλεςτου τις δυνάμεις.» (Εννοείται ότι οι παρτίδες διεξάγονταν ταυτόχρονα καιμπορούσε ο κάθε παίχτης να δει τι γίνονταν στις υπόλοιπες μέσω των μαγνητικώνσκακιερών όπου αναπαρίσταντο οι θέσεις για τους θεατές).
Επίσκεψη του Φίσερ στον Ταλ, στο νοσοκομείο

Η παρτίδαείχε φτάσει στην πιο κρίσιμη στιγμή της. Ο Ταλ εντόπισε μια κίνηση για τονΦίσερ που θα του έδινε μεγάλο πλεονέκτημα. Καθόταν σκεφτικός στην καρέκλα τουκαι έλπιζε να μην δει ο Φίσερ αυτή τη δυνατότητα. Ο Μπόμπι την είδε. Όμως δενήταν σίγουρος. Κάτι το άσχημο σερί που είχε εναντίον του Ταλ, κάτι ηπολυπλοκότητα της θέσης, ο Φίσερ δίσταζε…

Και τότεσκέφτηκε να «μετρήσει» τον Μίσα. Έπιασε το παρτιδόφυλλο και έγραψε την κίνηση (Rae1) πριν να την παίξει. Ακολούθωςέσπρωξε με τέτοιο τρόπο το παρτιδόφυλλο στο τραπέζι, δήθεν αδέξια, ώστε να δειο Ταλ την κίνηση. Δίνω και πάλι τον λόγο στον Μίσα:
«Αρχικά ο Φίσερέγραψε την κίνηση 22.Rae1,η οποία ήταν αναμφίβολα η ισχυρότερη. Έπειτα έσπρωξε το παρτιδόφυλλο προς τομέρος μου κάπως αδέξια. Με δοκιμάζει, σκέφτηκα.» Αμέσως ο Ταλ, βρήκε τηνψυχραιμία να αντιδράσει σωστά. Περιγράφει ο ίδιος:
«Ήθελα πολύνα αλλάξει την απόφαση του. Έτσι, σηκώθηκα ήρεμα και άρχισα να βηματίζω δίπλααπό τη σκακιέρα. Αστειεύτηκα με κάποιον και επέστρεψα στην θέση μου με μιαέκφραση ικανοποίησης. Ήμουν βέβαιος ότι όλο αυτό το διάστημα ο Φίσερ με παρακολουθούσεκαι δεν υπολόγιζε βαριάντες. Μου έριξε μια ακόμα ματιά. Την άντεξα. Έσβησε τηνκίνηση από το παρτιδόφυλλο και έδωσε το σαχ με την βασίλισσα».

Μετά απόαυτό, ο Ταλ γύρισε την θέση (όχι εύκολα) και κέρδισε. Δεν άφησε τουλάχιστον τονΜπόμπι στην ησυχία του, αλλά του είπε μετά την παρτίδα: «Γιατί δεν έπαιξες 22.Rae1;» κι ο Μπόμπι του απάντησε «Γέλασεςόταν την έγραψα!».  Ο τρομερός Μίσα, είχετον τρόπο του, να επηρεάσει μια καθοριστική απόφαση του μικρού Μπόμπι. Κι ίσωςαυτό το μικρό επεισόδιο να ήταν τόσο καθοριστικό, αφού ο Ταλ πέρασε στον τελικόκαι πήρε και τον τίτλο από τον Μποτβίνικ.

Η ΠΑΡΤΙΔΑ:

Φίσερ – Ταλ 0-1