Ήταν γύρω στο 1617 όταν ο Δον Πιέτρο Καρέρα έκανε τις αναλύσεις του πάνω σε ένα σκακιστικό άνοιγμα.  Είναι βέβαια αλήθεια ότι το συγκεκριμένο άνοιγμα αναφερόταν στο χειρόγραφο του Τζούλιο Πολέριο για το σκάκι, ήδη από το 1594, ενώ αναλύσεις πάνω σ’ αυτό πριν τον Καρέρα έκανε και ο Αλεσάντρο Σάλβιο γύρω στο 1604, ενώ μετά τον Σικελό ασχολήθηκαν μαζί του και ο Καλαβρέζος Γιοακίνο Γκρέκο στα 1623 καθώς και ο κόμης Κάρλο Φραντζέσκο Κόζιο στα 1740. Το άνοιγμα όμως έμελλε να πάρει το όνομα του, από τον τόπο καταγωγής του Δον Πιέτρο Καρέρα. Και είναι νομίζω ένα ταιριαστό όνομα, γιατί υπάρχει «κάτι το σικελικό» στην Σικελική άμυνα. Ο Γκάρι Κασπάροβ όταν ήταν ακόμα νεαρός και πριν γίνει δεινός παίχτης της Σικελικής, είχε περάσει την περιπέτεια του με την Κάρο – Καν. Μετά από ένα τουρνουά στο οποίο την είχε χρησιμοποιήσει αποκλειστικά και το οποίο δεν μπορούσε να χαρακτηριστεί επιτυχημένο, λέγεται πως ο Γκούφελντ τον άρπαξε από τον γιακά και τον τράβηξε μπροστά σε έναν καθρέπτη:

«Κοίτα την φάτσα σου» του είπε, «τι βλέπεις; Εγώ βλέπω έναν σικελό μαφιόζο! Γι’ αυτό παράτα πια αυτήν την Κάρο – Καν».

Η Σικελική άμυνα άργησε πολύ να αποκτήσει  την δημοφιλία που απολαμβάνει στην σύγχρονη εποχή του παιχνιδιού.  Θεωρούνταν υποδεέστερο άνοιγμα. Απέκτησε κάποια φήμη όταν ο Λα Μπουρντοναί την χρησιμοποίησε επιτυχώς στο ματς εναντίον του Μακ Ντόνελ, ενώ ο Στάουντον την θεωρούσε ως την καλύτερη απάντηση για τα μαύρα εναντίον του 1.ε4, αλλά ως εκεί. Ούτε ακόμα και την δεκαετία του ’20, όταν οι υπερμοντέρνοι ήταν στα πάνω τους, δεν γνώρισε μέρες δόξας, αν και ταίριαζε στις απόψεις τους για το άνοιγμα (κυρίως στο θέμα της ασυμμετρίας).  Τότε όμως ήταν η «πρώτη εποχή» του 1.δ4. Το 1.ε4 είχε παραγκωνιστεί σε μεγάλο βαθμό και έτσι τα συστήματα που γνώρισαν άνθιση (πέρα από το αειθαλές γκαμπί της βασίλισσας) ήταν η Καταλανική και οι ινδικές άμυνες.

Την «δεύτερη εποχή» της καθολικής υπεροχής του 1.δ4 την ζούμε στις μέρες μας.

Οι μεγάλες δόξες για την Σικελική άρχισαν ουσιαστικά με την επικράτηση της σοβιετικής σχολής. Ακόμα και τώρα παραμένει το δημοφιλέστερο άνοιγμα εναντίον του 1.ε4, με την ισπανική παρτίδα να ακολουθεί. Δεν είναι λίγοι οι σκακιστές που αφαίρεσαν το 1.ε4 από το ρεπερτόριο τους για να πάψουν να την συναντούν. Όπως και να ‘χει, τη δεκαετία του ’50 ήταν ήδη άνοιγμα πρώτης γραμμής.

Το 1955 στο Ιντερζονάλ του Γκέτεμποργκ, η τύχη τα έφερε έτσι ώστε τρεις αργεντινοί γκρανμετρ (οι Νάιντορφ, Πάνο και Πίλνικ) βρέθηκαν αντιμέτωποι την ίδια μέρα – παίζοντας και οι τρείς με τα μαύρα – με τρεις σοβιετικούς, τους Γκέλερ, Κέρες και Σπάσκι.

Ήταν η εποχή που ο Μιγκέλ Νάιντορφ δούλευε συνεχώς πάνω στην βαριάντα της σικελικής άμυνας που πήρε τελικά το όνομα του (αν και δεν είναι ο πρώτος που την χρησιμοποίησε). Μια από της πολυπλοκότερες βαριάντες της σικελικής για την οποία έχουν γραφτεί τόμοι επί τόμων και η θεωρητική «συζήτηση» συνεχίζεται.

Το αργεντίνικο σκάκι , με την ώθηση που του πρόσφερε ο Νάιντορφ, βρίσκονταν σε ανοδική πορεία. Όμως από την άλλη πλευρά ήταν οι σοβιετικοί.

Οι τρεις γκρανμετρ από την Αργεντινή συναντήθηκαν την προηγούμενη μέρα και αποφάσισαν να παίξουν και οι τρεις μια συνέχεια πάνω στην Νάιντορφ που δούλευαν εκείνο τον καιρό και πίστευαν ότι είχαν αναλύσει διεξοδικά. Μια καινοτομία θα ήταν ότι  έπρεπε εναντίον των σοβιετικών. Για να έχουν πιθανότητες επικράτησης, έπρεπε από νωρίς να τους οδηγήσουν σε «παρθένα πεδία».

Σεπτέμβρης ήταν, η 7η του μηνός συγκεκριμένα. Δεν ξέρω τι καιρό έκανε στο Γκέτεμποργκ, αλλά μέσα στην αίθουσα των αγώνων έριξε αστραπόβροντα.

Τα ζευγάρια ήταν τα εξής:

Κέρες – Νάιντορφ

Γκέλερ – Πάνο και

Σπάσκι – Πίλνικ

Ο 13 χρόνια αργότερα  παγκόσμιος πρωταθλητής, ήταν τότε μόλις 18 χρονών και αν δεν κάνω λάθος (αν κάνω διορθώστε με) ήταν το πρώτο του Ιντερζονάλ. Ο 20χρονος Όσκαρ Πάνο ήταν ο μικρότερος Αργεντινός.

Οι τρεις παρτίδες ξεκίνησαν με τις ίδιες ακριβώς δέκα κινήσεις:

e4 c5, 2. Nf3 d6, 3 d4 cxd4, 4 Nxd4 Nf6, 5 Nc3 a6, 6 Bg5 e6 7 f4 Be7, 8 Qf3 h6, 9 Bh4 g5, 10 fxg5 Nfd7.

Το εξ Αργεντινής ορμώμενο σχέδιο ήταν να εγκατασταθεί ένας ίππος στο ε5, κι αν αλλαχθεί από τα λευκά, να αντικατασταθεί από τον ίππο του γ6. Η κυριαρχία στο κέντρο  που θα προσέφερε ο ίππος του ε5, πίστευαν ότι θα ήταν αρκετή αποζημίωση για τις αδυναμίες στην πτέρυγα του βασιλιά, οι οποίες θα μπορούσαν αργότερα να εξουδετερωθούν. Όλα φαίνονται εντάξει για τα μαύρα. Όλα είναι υπό έλεγχο.

Οι συμφορές όμως έχουν την κακή συνήθεια να εμφανίζονται ακριβώς αυτή τη στιγμή. Όταν όλα μοιάζουν να είναι υπό έλεγχο.

Πρώτος ο Έφιμ Γκέλερ είδε τη συνέχεια που κερδίζει για τα λευκά. Πήρε στο χέρι του τον ίππο του d4 και μπρος στα εμβρόντητα μάτια του Όσκαρ Πάνο τον «προσγείωσε» στο e6.

“Βαθι᾿ ἄκραχτα μεσάνυχτα, τρισκότεινοι οὐρανοὶ
πάν᾿ ἀπ᾿ τὴ Πολιτεία τὴ κοιμισμένη…”

Οι Αργεντινοί γκρανμετρ δεν είχαν λάβει καθόλου υπόψην τους τη δυνατότητα θυσίας του λευκού ίππου στο e6.

Θρυλείται πώς ο Κέρες και ο Σπάσκι δεν βρήκαν μόνοι τους την θυσία, παρά την «αντέγραψαν» από τον Γκέλερ, όταν η κίνηση του αναπαραστάθηκε στις μαγνητικές σκακιέρες που υπήρχαν για να παρακολουθούν τις παρτίδες οι θεατές. Υπόθεση που δεν είναι καθόλου αβάσιμη, καθώς οι θέσεις στις τρεις σκακιέρες ήταν απολύτως οι ίδιες.

Μετά την θυσία, ο Γκέλερ σηκώθηκε από την καρέκλα του και βγήκε για λίγο έξω. Ο Νάιντορφ, που είχε εν τω μεταξύ ασπρίσει, καθώς έβλεπε ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά, τον ακολούθησε, σκεπτόμενος να χρησιμοποιήσει και το τελευταίο όπλο. Την ψυχολογία.

Συναντήθηκαν στην πόρτα. Ο Μιγκέλ δεν έχασε χρόνο.  «Έφιμ, δεν έχετε καμιά τύχη. Έχουμε αναλύσει εξονυχιστικά την βαριάντα. Χάνετε σε όλες τις περιπτώσεις». Ο Γκέλερ απλώς μειδίασε και επέστρεψε στο τραπέζι του, όπου με απόλυτη άνεση, θυσίασε και δεύτερο κομμάτι. Η κίνηση που έπαιξε (13 Bb5) έμεινε στην ιστορία ως «η κίνηση που απειλεί το φάντασμα του ίππου».

Αμέσως ακολούθησαν και στην δεύτερη θυσία ο Κέρες και ο Σπάσκι, πράγμα που αυξάνει τις εικασίες περί «αντιγραφής». Ο Πάνο δεν έκανε δεκτή τη θυσία, ο Νάιντορφ και ο Πίλνικ δεν δέχθηκαν την προσφορά αμέσως, αλλά λίγο αργότερα.  Από το σημείο αυτό και μετά, οι παρτίδες τράβηξαν διαφορετικό δρόμο, μα η κατάληξη ήταν η ίδια. «Σφαγή» και «μακελειό» και για τους τρεις Αργεντινούς.

Vespri Siciliani

Αρκετά νοτιότερα από το Γκέτεμποργκ και πολλούς αιώνες πίσω, την Μεγάλη Δευτέρα στις 30 Μαρτίου του 1282 οι σφαγές και το μακελειό στην Σικελία ήταν εκτός εισαγωγικών και μύριζαν αίμα.

Την εποχή εκείνη την Σικελία όριζε ο Κάρολος της Ανδεγαυίας στον οποίο είχε προσφέρει το στέμμα της Νοτίου Ιταλίας ο πάπας Ουρβανός Δ’ με …παπικό τρόπο.

Ο λαός της Σικελίας υπέφερε και έβραζε. Η αφορμή για να ξεσπάσει βρέθηκε εκείνη τη Μ. Δευτέρα, κατά την ώρα του εσπερινού, όταν ένας Γάλλος στρατιώτης επιτέθηκε προκλητικά σε μια Σιτσιλιάνα.  Η εξέγερση  που ξεκίνησε ήταν χωρίς όρια. Σχεδόν εκστατική.  Και δεν έλεγε να σταματήσει μέχρι να αφανιστούν οι Γάλλοι.  Οι «σικελικοί εσπερινοί» δεν σταμάτησαν παρά στις 28 Απριλίου του 1282, έχοντας αφανίσει περίπου 8.000 Φράγκους.

Περίπου 600 χρόνια αργότερα (το 1855) ο Τζουζέπε Βέρντι εμπνεύστηκε από την εξέγερση των Σικελών και έγραψε την ομώνυμη όπερα (Les vêpres siciliennes).

 

100 χρόνια μετά τον Βέρντι και 673 από το απόγευμα τις 30ης Μαρτίου του 1282, το σκάκι έζησε τον δικό του «Σικελικό εσπερινό».  Ο Γκέλερ ο Κέρες και ο Σπάσκι, «κέντησαν» πάνω στην σκακιέρα μια υπέροχη χορογραφία, στην οποία τα «θύματα» υπήρξαν ο Νάιντορφ ο Πάνο και ο Πίλνικ.

Παρά την συντριβή των Αργεντινών, ίσως τελικά η ιδέα τους να μην ήταν και τόσο κακή. Ένας εκ των νικητών, ο Πάουλ Κέρες, ανακάλυψε αργότερα μια πολύ καλή αμυντική δυνατότητα για τα μαύρα. 13,  Rh7. H θεωρητική διαμάχη συνεχίστηκε καθώς και άλλοι αναλυτές ασχολήθηκαν με την βαριάντα, όπου τελικά φαίνεται να υπάρχει δρόμος διαφυγής για τα μαύρα.

Τα οποία με την σειρά τους, έχουν ζήσει πολλούς «σικελικούς εσπερινούς» από την πλευρά του νικητή, «κατακρεουργώντας» τα λευκά με την σικελική άμυνα.

Και η ιστορία συνεχίζεται, κάθε φορά που το 1.ε4 συναντάει το 1…γ5.